donderdag 28 december 2017

Solanin - Inio Asano





Deze manga heb ik gekocht in een grote boekwinkel in Tokio.
De onderste tekeningen zijn een mooi beeld van Tokio zoals
ik het heb gezien, buiten en binnen.

The gifts of reading - Tom MacFarlane

Once or twice a year, I invite my students to my room and let them take two or three books each from several dozen that I've piled on the floor: the pleasure they take in choosing, and their disbelief that the books are free, remind me of how precious books were to me when I was a student.

Beloved - Toni Morrison

This is a thought provoking novel. The language is very beautiful and every sentence needs attention to be read. I am also glad I have to admit, that the novel is finished. It makes me feel the deepest of uneasiness I can feel, horrified at times, not only because of the horrific action all protagonist encounter, but also because the total loss of self, beaten out of them by slavery. This is also a ghost story, and interesting as a ghost story is the total acceptance of the supernatural things that seem to occur. This made it impossible for me to dismiss anything, or step out of the novel for reassurance of any kind.
What Toni Morrison says about the influence of slavery on people and communities makes you think about it in other ways, like the ghost of slavery that is still around us, and is not yet healed.

zaterdag 18 november 2017

Oom wolfraam en mijn chemische jeugd - Oliver Sacks

Ook dit boek heeft jarenlang in mijn kast gestaan, omdat ik eerst mijn VWO scheikunde wilde ophalen. Met het boek ' De elementen' heb ik dat gedaan en daarna heb ik dit boek gelezen. Wat een heerlijk boek is het. Het gaat over de geschiedenis van de schei- en natuurkunde aan de hand van de jeugd van Oliver Sacks in het net naoorlogse Londen. Het beste boek van 2017.

Blue Mars - Kim Stanley Robinson

Deze trilogie heeft jaren in mijn kast gestaan, en dit jaar heb ik alledrie eindelijk gelezen. Dat was geen straf. Het gaat over van alles, ruimtetechnologie natuurlijk, maar ook evolutietheorieƫn, taalontwikkeling, maatschappijkritiek en de ontwikkeling van politiek en maatschappij op de eerste Marskolonie. Hoe Robinson het beschrijft, de drie revoluties, de relatie met de Aarde, maakt het interessant.

Ademschommel. - Herta. Mueller

Ik heb dit boek meegenomen na oppassen op de poes in Helmond, om uit te lezen.
Ik vond het een heel mooi, poetisch boek, vol prachtige taalvondsten om de honger, de saamhorigheid, de elende en het alleenzijn in de goelag te verwoorden. Ik ben wel blij dat het uit is en ik weer uit deze wereld kan stappen, iets wat Leopold, de hoofdpersoon uit de roman, nooit zou kunnen.

zaterdag 21 oktober 2017

De ijsmakers - Ernest van der Kwast

Gelezen in Helmond.
Met veel plezier gelezen. Ik vond dit een ronder, uitgewerkter boek dan Mama Tandoori, wat leuk maar soms om een fragmentarisch boek was. Ik heb een leuk gesprek gehad met de Italiaanse ijsverkoper uit Helmond, die ook uit de streek in noord ItaliĆ« komt. 
 Zelf lees ik geen gedichten, maar ik vond de anekdotes over de dichters erg leuk om te lezen. 

De man van de blauwe cirkels - Fred Vargas

Commissaris Jean-Baptiste Adamsberg staat bekend om zijn ondoorgrondelijke maar  succesvolle werkwijze. Die bestaat uit dromen, lopen, staren en eindeloos tekeningetjes maken.
Adamsberg liep tot de avond. Dit was de enige manier die hij kende om zijn gedachten te ordenen. Alsof dankzij de weging van het lopen zijn gedachten werden opgeschut als de deeltjes in een vloeistof. Zodanig dat de zwaarste naar de bodem zonken en de lichtste aan de oppervlakte bleven drijven.
Dit is een a-typische misdaadroman. Het gaat niet om de spanning van het oplossen van misdaden, er zitten geen achtervolgings scenes af andere actie in verwerkt en toch blijft het boeiend en intrigerend tot het einde. Dit komt door de  hele bijzondere, wat zonderling bizarre mensen met in dit boek de hoofdrol voor Adamsberg, en de fantastische, vaak wat absurdistische, dialogen. Het is een unieke schrijf- en denkstijl.





zaterdag 23 september 2017

Dit kan niet waar zijn - Joris Luijendijk onder bankiers

Ik heb veel gezien en gelezen over de bankencrisis van rond 2008 (10 jaar geleden alweer!) en deze interviews met bankpersoneel vatteng oed samen wat ik al eerder heb gelezen erover. Toch ben ik nog weer verrast, over de alomvattendheid van de crisis. Het is een crisis geweest in alle geledingen van de geldwereld, van consumentenbanken die hypotheken verstrekten aan mensen die dat niet dragen konden, zakenbanken die die hypotheken vervolgens opknipten, verzekeraars die die opgeknipte pakketten gingen herverzekeren, waarderingsbedrijven die deze verknipte pakketten als AAA, superveilig, waardeerden.
Er is sindsdien weinig gedaan. In Nederland hebben we in ieder geval van de banken die onder regeringstoezicht kwamen nog de verzekeringpoot verzelfstandigd, dat is nog iets, maar voor de rest zijn al deze zaken nog steeds met elkaar verknoopt.
Luyendijk spreek met allerlei mensen in de bankenwereld, behalve de top-noch, en deelt ze in in verschillende mensgroepen; de master of the universe, de koele kikkers, de tandenknarsers en de neutralen. Maar het zijn gewoon mensen, die in een systeem zitten waar ze soms op hun plaats zijn, en soms even meedoen om daarna iets anders te kiezen. Ze verdienen veel en krijgen grote bonussen, maar hun huizen zijn peperduur en hun kinderen zitten gevangen in een heel duur schoolsysteem. In die zin is de keuze om eruit te stappen ook heel moeilijk, en heb je eenmaal de keuze gemaakt erin te gaan, dan zit je ook vast in het systeem. Vaak is degene die kiest je eruit te gooien het systeem zelf, via ongeregelde maar wel systematische ontslaggolven.
De politiek is ook verweven met de bankenwereld, de minister van financiƫn van de VS komt van Citybank, het hoofd van de Europese Centrale Bank was bankier bij Goldman Sachs, toezichthouders worden gerunt door mensen uit de bankwereld. Dat is geen complot van grote zakenbanken, het is omdat we dan denken dat er iemand aan het hoofd van de financiƫle regering staat, van de toezichthouder staat, die in ieder geval het een beetje snapt. Maar het gevolg is dat regels vooral voor banken gemaakt worden, niet tegen macht van banken, en de situatie blijft zoals hij is.
Mijn conclusie: als je er tegen bent en er tegen in wilt gaan, haal je geld weg bij de grote banken en stal het bij een kleine consumenten bank. Wil je veiligheid, en zekerheid dat je geld niet verloren gaat, zet het dan bij de ING's en Amro's van deze wereld, want die zijn nog altijd te groot om te vallen, en worden op zeker gered bij de volgende crisis.

Slangen & piercings - Hitomi Kanehara

Dit boek heb ik al eens eerder gelezen. Het draait om volwassen worden, relaties aangaan en behouden, over depressie, schaamte en het gevoel niet volwaardig te zijn, wat wordt uitgedrukt door de tatoeage van een slang die geen ogen heeft.

Stoomfluit in het midden van de nacht - Haruki Murakami



Dit boekje met 3 verhalen van Haruki Murakami is een nieuwjaarsgeschenk van een uitgever aan zijn contacten. Ik heb het gelezen in de trein naar Helmond en Goes. Het eerste verhaal is met personen die ook een rol spslen in de Opwindvogelkronieken. Het is een typisch Murakami verhaal, waarbij iets wat normaal is langzaam steeds vreemder wordt. Het tweede verhaal gaat over een jongen, net volwassen, zoals vaker met Murkamipersonages, die het gevoel heeft verloren te zijn, iets verloren te hebben en verder moet met zijn leven. Het derde verhaal is ultra kort, over liefde, en doet denken aan Kawabata.

zaterdag 2 september 2017

1913 - Florian Illies


Het boek is leuk geschreven en geeft een mooie inkijk in de culturele bovenlaag van het vaste land van Europa, schilders en denkers die via allerlei connecties en vooral minaressen aan elkaar zijn gelinkt.
Maar het geeft voor mij ook weer het probleem aan dat ik heb met dagboekvertellingen, waar veel van de stukken uit dit boek op zijn gebasseerd. Het is allemaal zo self-involved, zo veel lijden met een enorm lange ij, zo veel pathos.

Het huis van de blauwe mango's - David Davidar

Ik heb dit boek ooit gekocht met het idee van een zomerboek met een familieverhaal. Dat is het ook wel, maar het gaat ook over man-vrouw beelden en kolonialisatie in India. Daardoor is het een interessanter boek geworden.

vrijdag 11 augustus 2017

Solo - Nathalie Le Blanc

Een bookcrossingboek.

Toen ik 20 was ben ik vanuit mijn ouderlijk huis alleen gaan wonen, in een huisje dat ik huurde. terugkijkend naar toen was ik daar helemaal niet op voorbereid. IK denk dat mijn hele opleiding gericht was op samenwerken, met meerderen problemen oplossen, niet op in je eentje in de maatschappij kunnen staan.

Ik vond in dit boek de historische reflectie wel interessant, de opmerking bijvoorbeeld dat het gezin de burgelijke ideaal is, slechts een eeuw oud is. Ook vroeger waren veel mensen alleen. Ze woonden of in de kost (vrouwen) (zie Downton Abbey, waar de huishoudsters allemaal alleen zijn en in het huis van de meester wonen, en op het moment dat ze gaan trouwen eigenlijk stoppen met werken en dan pas als gezin samen gaan wonen), of gingen naar zee (mannen), of bleven in het huis met hun ouders wonen. Er waren zelfs speciale spinster regels, omdat je als getrouwde vrouw het recht over het geld binnen het gezin verloor aan de man.

De interviews met andere alleenstaanden vond ik minder interessant. Wel interessant om soms dingen te lezen waar ik zelf ook mee bezig ben. Hoe moet het bijvoorbeld als ik eens ziek wordt, of mijn been brek en uit het ziekenhuis ontslagen wordt? Zo was ik ooit begonnen met sporten in de sportschool, maar vond mijn lichaam dat niet okƩ en sloeg het in mijn rug. Drie periodes van weken kon ik me amper bewegen. Ik had toevallig voor een fotoshoot voor toenmalig werk net een rollator gekocht op Marktplaats, zodat ik heel langzaam in ieder geval boodschappen kon doen, en de was naar de wasmachine brengen, maar anders zou ik het niet geweten hebben.
Een andere angst die universeler bleek is mijn angst om pas maanden of jaren na mijn overlijden in mijn huis gevonden te worden. Ik vind dat een behoorlijk reƫel scenario, en als ik het daar eens over had met mensen vonden die mij overdreven. Maar ik ben dus niet de enige die daar bang voor is, bleek uit dit boek. Ik las laatst een krantenartikel dat in Belgiƫ weer eens een programma wordt opgestart tegen eenzaamheid; er waren binnen een paar maanden drie mensen gevonden die tijdenlang overleden in hun huis hadden gelegen. De buren zouden ook moeten kijken of er bij huizen in de straat altijd wel een vuilniszak staat op vuilniszakkendag. Nu weet ik niet hoe het bij andere lezers is, maar hier is een ondergrondse vuilnisbak en heb ik een pasje. Geen vuilniszakkendag meer. Dat is vast en voordeel, maar dat soort dingen zorgen er wel voor dat we steeds meer individueel doen. De maatschappij wordt daarop ingericht.

Als ik Ć©Ć©n ding zou moeten noemen waarom alleenwonen voor mij leuker is dan samen, is dat je alleen je omgeving veel meer ziet en voelt; iets dat ik in dit boek niet las. Ik heb geen ervaring met samenwonen, maar wel met samen en alleen op vakantie gaan. Dat is beide leuk, maar twee hele verschillende ervaringen. Alleenreizen en samenreizen zijn eigenlijk twee heel verschillende dingen. Samen kun je sneller je ervaring delen, maar alleen ben je veel meer aanwezig, maak je veel meer contact met het andere land waar je bent. Voor mijn gevoel geldt dat ook voor samen- of alleenwonen. Als je alleen woont en bent, maak je veel meer contact met je omgeving, omdat je wel moet. Samen ben je meer op elkaar gericht. 

Wolkenatlas - David Mitchell

Ik heb lang gewacht met het lezen van Wolkenatlas omdat ik bang was dat het tegen zou vallen, maar niets is minder waar. HEt zit allemaal fantastisch in elkaar. Beste boek van 2017.

zondag 16 juli 2017

De elementen- Philip Ball

Ik heb ooit een boek van Oliver Sacks gekregen en gelezen, Oom Wolfraam. Ik wilde het herlezen als ik mijn scheikunde over de elementen wat had verfrist. Daarom heb ik niet zo lang geleden een elementair deeltje gekocht: 'De elementen'. Dat ben ik nu aan het lezen. 
Het is goed dat ik de intro niet heb gelezen, want hij schrijft dat hij geen introductie wil schrijven van het periodiek systeem, daar zijn andere boeken voor. Zucht. Maar het is wel een leuk boekje. 
Tot zover heeft hij een intro geschreven over de eerste denkers over atomen, de Grieken, en hoe hun denkwijze voor eeuwen ons idee over elementen heeft gevormd. Nu kiest hij steeds voor een element en vertelt over de geschiedenis van ontdekking en waarom het belangrijk is in ons leven. De eerste was natuurlijk Zuurstof, en de tweede Goud.
Ik snap nu ook radioactief verval en het maken van plutonium!

De intrede van Christus in Brussel - Dimitri Verhulst


zondag 18 juni 2017

Natural born heroes - Christopher McDougal

Soms, als het niet zo goed gaat met hardlopen, koop ik een renboek. Dit boek werd aangeraden op een renblog, maar het gaat eigenlijk niet zo over rennen, maar over fitness, dat is toch iets anders. Van Chris McDougal heb ik Born to run met veel plezier gelezen, dat is echt renboek der renboeken voor mij, en ook dit boek is best grappig geschreven. Maar omdat het toch niet een onderwerp is dat mij aan het hart ligt, heb ik het halfgelezen weggelegd.

Mars, de groene planeet - Kim Stanley Robinson

Deel 2 uit de driedelige reeks. Oude liefde roest niet.

maandag 12 juni 2017

De kleurloze Tsukuru Tazaki - Haruki Murakami

En zijn plegrimsjaren. Geleend van een collega op mijn nieuwe werk en gelezen op reis in Tokyo, waar het boek speelt. Ik zat in dezelfde metro's waarvan de hoofdpersoon de stations bouwt. Ik las vooral tijdens het eten in restaurants, omdat ik in mijn eentje mij geen houding weet te geven en in mijn airBnB huisje. Ik zat in een soort Tokyaans eetcafƩ, waar iedereen aan lange tafels naast elkaar zit te eten, een beetje zoals ik dat ken van Lissabon. Twee mannen naast mij dronken sakƩ en wilden aan hun houding zien wat ik las. Ik vind dat zelf ook altijd leuk, dus liet ik ze de kaft zien van mijn Nederlandse Murakami. Ze keken en keken nog een keer en de ene man stootte de andere man aan; toen verandere hun gezichtsuitdrukking helemaal, zoals dat gaat bij Japanners, alsof het volledige gezicht de expressie moet tonen: 'Waah!' Ik hoorde er even helemaal bij!
Van de hoofdpersoon van dit boek dacht ik lang dat het een geest was. Ik heb een lezing gevolgd over verschillende Japanse geesten in het werk van Hayao Miyazaki en daar deed het me aan denken. De gedachtenwereld van een geest die in de mensenwereld is terechtgekomen maar zelf niet beseft dat hij een geest is. Murakami zelf lost het raadsel van de hoofdpersoon niet op.

donderdag 13 april 2017

Tokyo, a biography - Stephen Mansfield


Ik wist niet van het bestaan van dit boek over de stad waar ik over een maand naartoe ga, toen ik het per ongeluk in een boekwinkel zag liggen terwijl ik kwartiertje op de bus moest wachten. Ik heb het gekocht natuurlijk.
Dit boek geeft de geschiedenis van Tokyo, van het begin in de prehistorie tot de Tokyo tower. In de prehistorie was Tokyo een kleine leefgemeenschap van jager verzamelaars, vissers en schaaldierverzamelaars in de baai. De echte geschiedenis van Tokyo begint in 1450, als de Tokugawa familie het gebied krijgen van de keizer van Japan, als dank voor een overwinning in een gevecht. Het was bedoeld om van Tokugawa af te komen, dat gebied ver weg van de hoofdstad Kyoto, waar je niets mee kon. De eerste Tokugawa-shogun maakte er echter zijn hoofdstad van, zodat de keizer ineens ver weg was, helemaal in Kyoto. De andere landheren van Japan werden verplicht een half jaar in hun gebied en een half jaar in Tokyo te wonen, zodat ze niet de financien meer hadden om een legermacht op de been te krijgen om de Tokugawa shoguns uit te dagen. Bovendien werde hun gezinnen verplicht de hele tijd in Tokyo te wonen, zodat zij in feite gijzelaars werden van de shogun tijdens de halfjaarlijkse afwezigheid van de landheren. Er is nog steeds een straat, de daimyo dori, in tokyo die aan de in- en uittocht van de landheren herinnert.
Verder is er niet veel geschiedenis in Tokyo. Zoals Mansfield in zijn boek mooi schrijft: The wreckingball serves as a metronome for this provisional city. Langs aarbevingen, enorme branden, overstromingen en machtswisselingen lees je in dit boek de veranderingen die Tokyo doormaakt.
Het laatste hoofdstuk is verbazingwekkend, en voor bezoekers ook wel verontrustend. Japan, een land vol met natuurrampen; aarbevingen, tsunamis, overstromingen, aardverschuivingen, vulkanisme. Maar een goed veiligheidssysteem, waarbij er na een ramp door de overheid en instanties goed bij een ramp kan worden opgetreden, is er niet, door vriendjespolitiek, de erge hierarchie in het land, volledig vastzittende politieke conglomeraties, voorkomen dat.
En toch, zoals het boek beschrijft: What is remarkable about contemporary Tokyo, is that, despite its bewildering complexity, the city manages to function as a single, stable organism.

dinsdag 11 april 2017

At hawthorn time - Melissa Harrison

Applebuds blooming, hazelcatkins. Laburnum buds starting to grow, sirenes on the mainroad in the background, first tractor in the fields.

I haven't participated in a bookcrossingring for quite a while, due to working in a bookstore and getting preselling copies of books to read I had to sell. I stopped working there, and one of the reasons was that I wanted to focus on my own books again. This wasn't a book I would normaly pick up, and is about people I normaly do not read about, like a pensioned couple or a young guy tuning a car. I had a take my time to get into the book, but after this I liked it very much.

I read this partially while being on the Dutch farmlands tending three dogs, walking them in the farmers fields, and the last part in the sun on my balcony.

As it is the right season to read this book I have asked for toothfairie25's address allready.

Vallen - Anne provoost

Dit is een young adult boek, maar eigenlijk bestond dat genre nog niet toen het werd geschreven, in 1994. Ik vind heel veel young adult literatuur niet zo diep gaand, maar dit is erg interessant geschreven. Hier zou ik als jong volwassene blij van worden. Het boek heeft veel prijzen gewonnen; de Woutertje Pieterse prijs, de boeken leeuw, de gouden uil een de zilveren griffel.
Juist in deze tijd van jongeren die door religieuze organisaties gehersenspoeld worden, is dit boek nog steeds van belang. Het laat zien hoe een doodnormale jongen door woorden en keuzes langzaam door een organisatie, in dit geval rechts-extremisten, misbruikt wordt, tot hij dingen gaat doen die hij anders niet gedaan zou hebben. Anne Provoost wijst geen schuldigen aan. Ze laat zien hoe kleine dingen samen kunnen uitmonden in een gruwelijk drama. Het is een mooi geschreven boek met complexe karakters, waar geen goed en kwaad in zit. Juist voor jongeren, die heel erg gericht zijn op goed en kwaad en weinig in grijstinten, is dit belangrijk om te ontdekken, denk ik.

7 korte beschouwingen over Natuurkunde - Carlo Rovelli

Ik heb dit boek geleend van Laura. Ik vond het erg interessante stukjes over natuurkunde. Rovelli schrijft daar boeiend over; je hebt steeds het gevoel dat je het bijna begrijpt. Misschien dat de laatste beschouwing, die eigenlijk niet over natuurkunde, maar over de mens gaat, eigenlijk de minste is, juist om die reden.

zondag 19 maart 2017

Gloed - Sandor Marai

Het eerste deel van Gloed is een mooie beschrijving van het teloorgaan van de dubbelmonorchie Oostenrijk-Hongarije. Als de twee mannen bij elkaar zijn en het gesprek begint over wat het is overkomen, vind ik het allemaal wat minder. Veel gefilosofeer in de lege ruimte.

Dit boek gaat gecrosst worden.

Pachinko - Min Jin Lee

Dit is zo'n familiegeschiedenis waar ik van houd. met vier generaties is het best een opgave voor de schrijver om het niet fragmentarisch te laten voelen, en dat is Min Jin Lee gelukt!
Pachinko beschrijft de geschiedenis van Zuid-Oost AziĆ« vanuit het perspectief van een Koreaanse familie die door omstandigheden in Japan terecht komt, zoals veel Koreaanse families in de oorlog. Na de oorlog blijven ze verweest achter, hun land is verdeeld, terwijl zij geboren zijn in Ć©Ć©n Korea. In Japan worden ze achtergesteld en gediscrimineerd. Een van de weinige banen waarin Koranen geld en prestige kunnen verdienen is in pachinkohallen.Door het hele boek blijft de afkomst generaties beĆÆnvloeden.

donderdag 16 februari 2017

Hidden figures - Morgot Lee Shetterly

Dit is het boek dat hoort bij The right stuff, al decennia lang geleden gelezen. Het gaat om de vrouwen die aan het project om mensen in de ruimte te schieten hebben meegewerkt, als computer, als ingenieur. Veel zwarte vrouwen, die zich door de muren van rassenscheiding hebben opgewerkt. Vaak hadden zij dezelfde universitaire opleiding als de mannen die voor het project werkten, maar kregen zij niet de status, de rang en het salaris dat daarbij hoorde.
Het gegeven is erg interessant, maar ik vind het ook wel erge Oprah-literatuur.

Dit is het boek dat de kop van de munt is van The right stuff. Maar in The right stuff was je daar, bij de aeronauten die vlogen. Bij Hidden figures ben je hier, in de 21ste eeuw, en kijk je terug naar de vrouwen die omhoog staren naar Juri Gagarin.

Mars de rode planeer - Kim Stanley Robinson

Een herleesboek. Dit ins onderdeel van een trilogie (rood, groen, blauw). Het is ongeveer het laatste SF boek dat ik heb gekocht, voor ik weer literatuur ging lezen.
Ik heb het al twee keer gelezen, de eerste keer als losstaand boek, de tweede keer omdat ik toen Groen ook had gekocht. Nu heb ik blauw ook, dus wil ik nog een keer proberen om de trilogie te lezen.

zondag 22 januari 2017

Modern Japan (elementair deeltje 35) - Christopher Goto-Jones

Als voorbereiding op mijn reis naar Tokyo heb ik dit elementaire deeltje gelezen over, duh, medern Japan. Het behandeld de geschiedenis van het moderne Japan, vanaf ruwweg het ontstaan van de Meji keizers tot nu, waarbij de stelling is dat moderniteit niet iets typisch Westers is, maar de moderniteit van Japan net zo bij Japan hoort als samurai, waarover later meer.
De geschiedenis van het moderne Japan begint over het algemeen bij de komst van een groep torpedobootjagers uit de VS in 1853. Daarvoor, zo stelt men, was Japan een gesloten niet moderne feodale staat. Toch is dit volgens die boekje niet helemaal waar. Het Japan van 1850 was een staat met de keizer aan het hoofd, maar dat was louter symbolisch, als object van de eenheid van Japan. De macht lag bij de shogun. De strijd om de eenheid van Japan had honderden jaren geduurd, en de constructie om deze eenheid te bewerkstelligen was eentje van checks and balances, om de macht bij de shogun te houden. De landheren waren verplicht om een half jaar in de nieuwe stad Tokyo te wonen, zodat de kosten van twee woonverblijven voor hoge heren het onmogelijk maakte om een leger te financieren. Bovendien zou, als de landheren Tokyo zouden aanvallen, ze ook een van hun eigen woonplekken aanvallen. Japan was een klassenstelsel, met samourai als hoogste klasse, daarna boeren en onderaan de commercie. In de tijd van vrede hadden samourai echter niets te doen om hun hoge klasse te bevestigen en in stappen werd hun klasse dan ook afgeschaft en vervielen de samourai tot de lagere klasse. De meeste samourai hadden in 1850 nog nooit van hun leven een zwaard getrokken.
Dit stelsel van klassen stond onder druk. Daarnaast stond het Zuiden van Japan, ver weg van Edo (Tokyo), onder minder grote controle, en kon, na de komst van de Amerikanen, zich makkelijk openstellen en zo kennis en wapens van buiten verkrijgen. Dit alles leide tot het omverwerpen van het rijk van de shoguns. In het nieuwe Japan werd de keizer, als symbool van Japan, weer de opperheerser, de goddelijke verschijning op Aarde die hij vroeger was. De eerste Meji keizer was geboren, geeerd in een tempel, de Mejiji. Japan had een aantal contracten getekend met Westerse mogendheden, die in groot nadeel waren van Japan. De Westerse landen wilden deze contracten, die de eer van Japan dermate griefden dat ze een last voor de nieuwe heersers waren, alleen aanpassen als Japan zich net zo een moderne staat zou tonen als het Westen. Daartoe ging Japan voldoen, met een staand leger, een enorme marine. De landheren, aan de macht, gaven hun landrechten op en de feodaliteit verdween. Er werd een belastingstelsen opgezet dat daadwerkelijk geind kon worden. Dit alles leidde tot de, voor het Westen enorm verrassende, overwinning van Japan op Rusland, de eerste overwinning van een Aziatisch land op een Westerse mogendheid. Dit was schokkend, zowel voor het Westen, als voor Japan.
In Japan groeide ook het onbehagen, over wat nu Japans was, en hoe moderniteit zich verhield tot typische Japanse waarden. De samourai, een schim uit het verleden, die zelfs in het shogunaat geen aanzien meer hadden, werden met hun eergevoel weer op een voetstuk geplaatst. Naast deze waarden van eer en trouw, ontstond er een ander door het westen gebracht ideeĆ«nstelsen, dat van het culturele darwinisme. In Japan kwamen hoge militairen tot de slotsom dat alleen hoge moderne culturen bleven,. Het was eten of gegeten worden, het recht van de sterkste. Bovendien was Japan, net als zijn voorbeeldmoderne landen geĆÆnteresseerd in een koloniaal rijk. Deze giftige coctail leidde tot de aanvallen van Japan op andere Aziatische landen met een minder moderne cultuur (volgens Japan), die anders door andere mogendheden zouden worden opgegeten. Dit ging gepaard met enorme wreedheden, waarin die in China anderhalf jaar lang verschrikkelijk zijn geweest.
Na het verlies van de Tweede Wereldoorlog, kwam Japan onder de paraplu van de VS. De VS wilde Japan, waar ook een groete communistische beweging was, koste wat kost niet uit hun invloedsfeer verliezen. Veel Japanse hoge militairen, zowel als de keizer, werden dan ook in de nieuwe regeringen na 1945 geplaatst. Ook de grote Japanse industriƫle conglomeraten, konden doorgaan. Aan de andere kant werden meer dan in de Nurenberg trails, bij de Tokyo trails militairen ter dood veroordeeld en ter dood gebracht.
Japan begon onder de paraplu van de VS aan de wederopbouw. Dit, samen met de Koreaanse oorlog, zorgde voor een economische boom. In de jaren zestig was er ook in Japan sprake van grote protesten, vooral op de Japanse universiteiten. In de culturele sector werd vooral gesproken over de teloorgang van de oude Japanse waarden en idealen. Er leek, net als voor de oorlog, een kloof te zitten tussen wat Japans was en wat modern. Hoe moesten Japanners hun moderniteit vormgeven? Deze kloof, dit gevoel tussen traditioneel en modern, vind je nog op vele manieren terug in Japan; Shintoschrijnen op Wolkenkrabberdaken, de manga subcultuur van jongeren. Ook de verloren oorlog bleef de Japanners parten spelen. Zowel in het buitenland, waar de Japanse excuses als niet oprecht werden gevoeld, als in Japan zelf, waar nog steeds debat is over slahtofferschap, schuld en boete. De Japanse premiers, die bezoeken brengen aan het nationale monument voor oorlogslachtoffers, waar ook de Japanse generaals, oorlogsmisdadigers en militaire leiders worden geeerd, zijn zowel in het buitenland als in japan zelf controversieel. De latere japanse premiers geven steeds meer voeding aan het Japanse eergevoel, er zijn meer lessen op scholen over Japans patriotisme, de vlag is in ere hersteld, er moet weer het volkslied gezongen worden voor de lessen. We kunnen dat leuk vinden of niet, Japan wordt weer een eigen land, los van de VS en het Westen, met zijn eigen gezicht en zijn eigen moderniteit.

maandag 16 januari 2017

Vrouw en vriend - Anna Blaman

Ik vind het een heel in zichzelf gekeerde roman. De dag scheen spijt te hebben van zijn geboorte, dat soort zinnen.

Swing time - Zadie Smith

Wat te zeggen van deze roman. Het stipt van alles aan op het gebied van postcolonialisme en identiteit. De hoofdpersoon is van gemengde afkomst; in haar geboorteland Groot Brittaniƫ wordt ze gezien als zwart, als ze later voor werk en vakantie in Afrika (Gambia, waar ik nog nooit was geweest in een boek) komt, zien ze haar daar als wit. De hoofdpersoon lijkt gedurende haar leven vast te zitten, de wereld om haar heen veranderd, maar zelf lijkt ze niet echt mee te doen. Ik denk dat haar zoektocht naar haar identiteit, zelf heeft ze het voortdurend over haar 'tribe', de oorzaak is dat ze zelf niet leeft.
Ik vond het deel over het opgroeien van de hoofdpersoon het mooiste van het boek. Zij groeit op ongeveer dezelfde tijd op als ik. Ik heb hetzelfde wow moment gehad toen ik Thriller voor het eerst zag als zij. Ik heb er echter nooit bij stilgestaan dat voor Afro's er nog een dimensie bijkwam; dat een Afro Amerikaan zo een enorme invloed kon hebben.
Wat ik bij het eerste boek van Zadie Smith (On Beauty) had had ik met deze roman ook. De zaken die ze aanstipt zijn reuze interessant, groots, en ze schrijft prachtig. Wat haar hoofdpersonen, als je al die dingen wegneemt, nu eigenlijk beleven, tja, dat is niet zoveel.

dinsdag 3 januari 2017

Kunstgeschiedenis voor in bed, op het toilet of in bad - Kim Bergshoeff

Ik heb dit boekje gekocht toen ik vorig jaar een basiscursus kunstgeschiedenis deed. Het leuke van dit boek als aanvulling op de basiscursus vond ik dat het haar best doet om de Nederlandse kunstgeschiedenis te belichten, en vrouwelijke kunstenaars. In mijn cursus was er geen enkele vrouwelijke kunstenaar. Aan het eind gaat er een deel over strips, ook leuk!
Op de cover herken ik Rembrandt, Picasso, Hopper, Van Gogh, Witgenstein, en ik denk rechtsonder Caravaggio.