vrijdag 21 september 2012

Kapitein Corelli's mandoline - Louis de Bernieres

Ik heb dit boek gelezen op locatie op Lipari, een klein eiland in de Middelandse zee. Het verhaal paste precies bij de plek waar ik was. Visserbootjes, zee, de geur van viskraampjes en olijven. Ik heb het veel gelezen tijdens de siësta, op mijn kamer.
Ik vond Kapitein Corelli's mandoline heel knap geschreven, het is eigenlijk een overromantisch liefdesverhaal, maar dat wordt het nergens. Interessant om te lezen over een deel van de Tweede Wereldoorlog dat eigenlijk onbekend is. Zoals de hoofdpersoon zelf stelt was de oorlog in Kefalonia niet van belang, de echte oorlog werd ergens anders uitgevochten.
Ondanks dat er enkele mooie afrondingen zitten in het einddeel, vond ik dat het boek uit was nadat de kapitein vertrok.

zaterdag 8 september 2012

Musicofila - Oliver Sacks

Ik heb deze hoofdstukken in een aantal maanden bij mijn ontbijt gelezen, in plaats van de krant. Muziek heeft een diepe indruk op onze hersenen. We onthouden makkelijker op muziek, we bewegen op muziek, we zingen, we hebben contact, muziek is een kapstok voor herinneringen en voor onze ik.
Omdat het op zoveel verschillende gebieden ingrijpt zijn er veel hersengebieden actief bij muziek. De hogere hersenkwabben, maar ook de dieper gelegen delen bij onze hersenstam, die onze beweging regelen. Daarbij komt dat we ook nog gedurende ons leven leren, en hersenstromen zich kunnen aanpassen aan veranderingen. Een genetische aanpassing van ongeveer een duizendste van ons genenpotentieel zorgt bij mensen met syndroom van Williams voor hersenen die heel anders ingericht zijn dan die van ons, waarbij ruimtelijk en wiskundig inzicht heel klein is, maar sociaal en muzikaal inzicht juist heel groot. Hersenen die ook heel anders en emotioneler reageren op muziek dan die van ons.
Het hoofdstuk over de mensen met het syndroom van Williams is een van de leukste uit het boek, omdat de geportretteerde mensen zo vrolijk en sociaal zijn. Oliver Sacks is in zijn boeken altijd goed in het portretteren van mensen, zonder dat het casussen worden. In dit boek komen een aantal mensen terug die hij al eerder aan ons heeft voorgesteld, bijvoorbeeld in De man die zijn vrouw voor een hoed zag of Awakenings.
De vraag waarom wij zo krachtig reageren op muziek wordt in dit boek niet beantwoord, maar je krijgt een aantal interessante mensen voorgeschoteld over een interessant onderwerp. Ik had mijn bedenkingen bij dit boek toen ik er aan begon. Ik hou erg van Oliver Sacks zijn boeken, maar muziek, dat is zo'n ruim onderwerp, waar we eigenlijk nog zo weinig van weten. Maar uiteindelijk vond ik het een erg leesbaar en goed boek. Vooral omdat zoveel aspecten van muziek aan bod komen, maar de theorie nooit de overhand krijgt over de portretten van mensen.

Muziek heeft natuurlijk een emotioneel en sociaal aspect, maar zelf heb ik altijd gedacht dat vooral het ritme in muziek hersenen triggert. We zijn wezens die dol zijn op herhalende patronen, die zoeken we overal en altijd. We zijn organismen met verleden en toekomst. Door patroonherkenning proberen we de toekomst te voorspellen. Door te reageren op het herhalende patroon kunnen we iets dat er nu nog niet is in de toekomst verkrijgen. Muziek is in wezen een zich herhalend patroon, waarbij de tonen van het verleden en het heden de muziek in de toekomst voorspellen, iets waar onze hersenen dol op zijn.

zaterdag 1 september 2012

Annabel - Kathleen Winter

Een stille, introverte roman over stille, introverte mensen op een bijna verlaten plek. Als Treadway terugkomt na zich tijdenlang verstopt te hebben in de bossen, bij zijn vallen en vissen, en zijn vrouw Jacinta, een beetje vreemd geworden van de verlatenheid, elkaar weer herkennen, is dat woordenloos. Met een doos handschoenen die gedeelt wordt, en koffie die wordt gedronken als ze uitkijken over Labrador. Dingen die ze toen ze elkaar leerden kennen ook deden, maar waren vergeten van elkaar.
Wat ik vooral zal herinneren is de haven van St John. De kranen, de visafslag, de boten, de bijna altijd aanwezige donkerte, de zon die de mensen nooit genoeg verwarmd. Ik vond dit deel uit de recensie van de Guardian erg treffend voor mijn gevoel bij dit boek: 'The author has said that Wayne is "transparent", and he does seem a strangely blank, alien figure: a man who fell to earth, neither male nor female nor both. It's loneliness, not gender, that lies at the heart of Winter's novel [...]' Je kan het bijna ook lezen als een soort spookverhaal. De Annabel van het intro is net zo bleek en de omgeving bijna droomachtig mistig als Wayne is. Zij sterft op het moment dat Wayne geboren wordt en wordt als het ware hergeboren in Waynes lichaam.
Gelukkig doet Kathleen Winter aan het einde niet waar ze naar toe lijkt te werken. Daardoor krijgt het boek een bevredigend einde, hoopgevend maar niet plat.
Een deel van deze roman gaat over zingen en over Fauré's Cantique de Jean Racine. Dat kende ik niet, maar heb ik nu gespotified.

Overigens dans ik altijd alleen in mijn kamer.