donderdag 31 mei 2018

V - notitites bij een reis naar Vietnam - Kristien Hemmerechts

De grootste moeite die ik met dit boek heb is dat het voor mijn gevoel bijna niet over die fietsreis gaat. Op de eerste bladzijde staat de route die ze heeft getandemd, maar er is geen verbinding tussen de observaties en gedachten van Kristien Hemmerechts, en die route. Voor mij is een fietsvakantie niet alleen een vakantie in het land, maar ook een vakantie in de tijd. Er zit een chronologie in, die hier mist.
Een paar stukjes die ik heb onderstreept gaan nu juist wel over de fietsroute:
- Blijkbaar zijn er in Vietnam nog steeds wegen waarvan je niet geacht wordt die te gaan als toerist, terwijl Vietnamezen niet mogen zeggen waarom niet. Dat is politiek.
- En er staat een leuke passage in over eten (nu gaat best veel over eten, vooral over Pho!), waarin zij stelt dat je als reiziger die niet collectief boekt je altijd, iedere dag, zelf een plek moet vinden waar je eten kunt krijgen, en je een soort hamsteraar voor eten wordt, iets wat ik wel herken!

The handmaid's tale - Margaret Atwood

 Where in the last book of Margaret Atwood I read, Oryx and Crake, the world is very vast, in this book the world is the opposite, very tiny. Offred lives in her room, and out shopping in the small town, that is her world, and our world while reading. There is a world outside this, colonies where people are banned to do slavery work, and a world where there is a war raging, but other then some newsclips you never see anything of this, and how this world and that world combine (what is outside the wall?) you never really see, as Offred never really sees anymore. This book is the written account of Offred, making it even smaller.
This is a distopian world . 'I remember the rules, rules that were never spelled out, but that every woman knew: don't open you door to a stranger, even if he says it is the police. Make him slide his ID under the door. Don't stop on the road to help a motorist pretending to be in trouble. Keep the locks and keep going. If anyone whistles, don't turn and look. Don't go in the laundromat, by yourself, at night.' But! This is what this distopian world says about the world before, about our world!

(I have been to laundromats by myself at night by the way).

Names are evidence. Offred, Ofglen. Woman are not more than the property of certain men. That is I think why it feels so important, in this day and age (having been written in another world altogether, in 1985, when the USSR was still existing, the wall and the towers had not fallen). 

One thing that caught me was that everything in this world was restricted, except smoking! 

vrijdag 18 mei 2018

Drie minuten in Polen - Glenn Kurtz

Glenn Kurtz vind in het huis van zijn ouders een vakantiefilmpje van hun reis naar Europa in 1938 (ze waren welgestelden uit NYC). Ze gingen onder andere naar een dorpje in Polen, voornamelijk Joods. Van dat dorpje is bijna niemand meer in leven. Het boek biedt een inkijkje in het leven in een Sjtetl aan de hand van die film van drie minuten.

Een beetje zoals ik een paar dagen geleden in een actualiteitenprogramma zag, waar een boek werd gepresenteerd over het leven van de Joodse community in Friesland, aan de hand van spullen die kinderen van Joodse ouders geerfd hadden gekregen in een koffer. Die koffer mocht hun leven lang niet opengemaakt worden. Er was helemaal niets bekend van een Friese Joodse gemeenschap voor deze vondst.

Dit is een vorm van derde generatie geschiedschrijving, zoals ik dat noem. In het begin is er vooral de overlevering van mensen die direct betrokken zijn geweest, geschiedschrijving van heel dichtbij, heel erg betrokken. Na verloop van tijd komt er meer afstand, meer ruimte voor reflectie omdat de geschiedschrijving ook gedaan wordt door de tweede generatie, die niet zelf het heeft meegemaakt. In dit boek is de persoonlijke overlevering de verhalen van de kinderen, de enige personen die er waren en nu nog leven, die de schrijver probeert op te sporen aan de hand van de drie minuten film die hij in het huis van zijn opa heeft gevonden van een stadje in Polen net voor de Oorlog, met de soms weinige herinneringen die zij op kunnen roepen op oude leeftijd van iets dat vaak heel erg verdrongen is geweest. De reactie is vaak dat ze niet wisten dat ze al die herinneringen nog hadden.

De schrijver vind de mensen uit de stadje vaak via overleveringen die zij hebben ingesproken bij verschillende Joodse instituten die juist bezig zijn met het verzamelen van alle persoonlijke verhalen van mensen die er nog zijn, als ze nog leven, om zo de gscheidenis levend te houden. Die overleveringen zijn vaak de verhalen tijdens de oorlog. De schrijver probeert om het leven en het verhaal van het stadje net voor de Oorlog te reconstrueren, leven en verhalen die bijna helemaal zijn verdwenen.

Dit is de link naar het filpmje waar het om gaat!
https://www.youtube.com/watch?v=V9PzAlbvA08

Ooit was er een gemeenschap van Joden, die leefden, inkopen deden, trouwden, vrienden waren. Na de Tweede Wereldoorlog was die gemeenschap verdwenen. Er werd nog wel een Nasielsk Comité voor overlevenden opgericht in Warschau, maar de overlevenden van het vroegere Nasielsk vormden geen gemeenschap meer. Uiteindelijk komt Kurtz tot ongeveer 80 overlevenden van de duizenden Joden die in Nasielsk hebben gewoond.