De studie van de geschiedenis van de 'Orient' is niet inclusief, vertelt dit boek. Zoals Said schrijft: in the discussions about the Orient, the Orient is all absence. De Orient is een constructie bedacht door het Westen, het bestaat niet echt. The orient was [...] a wide field of meanings, associations and connotations, and these did not necessarily refer to the real Orient but to the field. Die constructie van de Orient staat tegenover het Westen, de Occident. Orientalism is a style of thought based upon an ontological and epistemological disctinction between 'the Orient' and (most of the time) 'the Occident', 'a collective notion identifying 'us' Europeans against all 'those' non -Europeans . Wij geven daarmee zowel een identiteit aan de Orient, als aan onze eigen maatschappij. Alles wat zij niet zijn, zijn wij wel; that European culture gained in strenght and identity by setting itself off against the Orient.
Toch is Orientalism niet volledig Europees. Since World War II America has dominated the Orient, and approaches it as France and Brittain once did. Toch zit daar wel een verschil, omdat Frankrijk en Engeland een langdurige geschiedenis hebben gehad met de Orient, die terugvalt tot de Griekse wijsgeren, en bij de VS de nadruk veel meer ligt op de strijd tegen het communisme en de positie van Israel, a missionary attitude towards Orientals who are considered ripe for reform and reeducation. Zoals bij de laatste Irak oorlog, het brengen van democratie, wat de Orient natuurlijk niet kende en hun geleerd moest worden.
Toch, stelt Said, it would be wrong to conclude that the Orient was essentially an idea, or creation with no corresponding reality. Die realiteit van Westerse overhand over de Orient is er wel degenlijk, hoewel geconstrueerd binnen de studie Orientalisme. Die studierichting is zelfs opgericht met dat in zijn hart. The Orient that appears in Orientalism, is a system of representations framed by a whole set of forces that brought the Orient into Western conciousness, and later, Western Empire.
Orientalism is ook een erg mannelijk denkbeeld van de wereld, volgens Said. Niet verwonderlijk, gezien de meeste scientists mannen waren. The oriental was linked thus to elements in Western society (delinquents, insane, women, the poor) having in common an identity best descriped as lamentably alien. [...] This is especially evident in the writing of travelers and novelists: the women are usually creatures of male power-fantasy. They express unlimited sensuality, [...] and above all they are willing. Een man vrouw beeld dat nog steeds de wetenschap bepaald; kijk maar eens naar de onderzoeken die gedaan zijn om mannen en vrouwen te begrijpen in Cordelia Fine's Testosterone Rex.
I Therefore study Orientalism as a dynamic exchange between individual authors and the large political concerns, shaped by the three great empires, British, French, American, in whose intelectual and imaginative territory the writing was produced. Daartussen wordt de Orient nog steeds gemangeld.
Mijn vraag is hoe we dit veranderen. Hoe geven we de Orient zijn geschiedenis en identiteit terug, als die geschiedenis altijd alleen is beschreven binnen de Westerse gedachtenwereld? Er is geen geschreven geschiedenis van de Orient door de mensen daar zelf, en de orale geschiedenis die er wel was is nooit opgenomen. In so far the Arab had any history, it is part of the history given him [...]. Daar komt bij dat de huidige systemen in de Orient vooral dictatoriaal van aard zijn, waarbij waarheid en geschiedenis niet van belang zijn. Landen als Egypte, Syrië, Libië, Saoudi-Arabië zijn toch heel gesloten landen, waar de machthebbers ook helemaal geen zin hebben het land te openen, zijn geschiedenis te laten zien.
In newsreels or newsphoto's the Arab is always shown in large numbers. No individuality, no personal characteristics or experiences. Wij zien de Orient in het nieuws bijna altijd binnen het frame van de Palestijnse kampen in bezet gebied. Dat is ons beeld van de Orient geworden. Daarom past het beeld van het kapot geschoten Syrië of Irak met huilende mensen op de stoffige straat daar perfect binnen. En vergeten wij te vermelden dat het nooit zo was, dat het pas weer zo is omdat wij, het Westen, Irak en Syrië kapot heeft gebombadeerd. Zelf geeft Said er geen antwoord op de vraag hoe nu verder. My project has been to describe a partiular system of ideas, not by any means to displace the system with a new one, schrijft hij.
Al met al was dit boek wel een grote bevalling. Het begint voor mij gevoel zomaar ergens, zonder inleiding tot waarom het daar begint, of waar het naar toe wil. Je bent overgeleverd aan de schrijver daarvoor, die heel veel bronnen, mensen en boeken citeert die ik niet ken. Ik heb dan ook heel vaak 'Nou, dat zal dan wel, als jij dat zegt' gedacht, omdat ik het boek of de toespraak of de politieke wereld van degene over wie het ging totaal niet kende. Misschien worden wetenschappelijke boeken toch anders geschreven dan populair wetenschappelijke boeken?
