maandag 28 mei 2012

Een jongensvriendschap - Michiel Heyns

Deze roman speelt in het dorpje Verkeerdespruit, ergens in het niets in Zuid Afrika. Afrikaans is er de voertaal, blank de huidskleur. Dat levert voor Europanen vervreemdende zinnen op: Ouwe Dik-Willem Vosloo, wiens moeder was overleden aan het fijngemalen glas dat de Engelsen in de concentratiekampen door haar eten hadden gegooid [...]. Hoofdpersoon Simon is een buitenbeentje, een jongen die leest en net zo goed Afrikaans als Engels spreekt. Ik denk niet graag terug aan mijn eigen jeugd, maar soms word je gedwongen. Leg Verkeerdespruit in Noord-Oost groningen en je hebt ongeveer mijn jeugd. Een boertig stadje en een jongetje dat graag las en worstelde met zijn sexualiteit en totaal niet begreep wat de volwassenen en jongeren om hem heen van hem wilden. Achteraf gezien had Delfzijl beter Verkeerdespruit kunnen heten.

Een tennispartij op de kostschool waar Simon inmiddels op zit, een typisch Engels gebouw, dat ook qua sfeer erg doet denken aan deze scholen in Groot Brittaniƫ, kanaliseert de herinneringen van Simon aan het dorp waar hij geboren is. De sfeer van het plattelandsdorp wordt knap neer gezet, met een aantal excentrieke dorpsgenoten zoals Bettie van de centrale zonder kin, de leraren van zijn lagere school en Steve de eerste hippie die het dorp aan doet. De reactie van de volwassenen op deze indringer lijkt in eerste instantie een bekrompen poging om de toekomst tegen te houden, maar is in het licht van de gebeurtenissen niet helemaal onterecht. De worsteling met zijn ontluikende seksualiteit en zijn strijd om een plek te veroveren in het dorp zorgen voor voortdurende spanning bij Simon. De observaties van het dorp en de inwoners zijn vreselijk grappig, met een zwart randje. Michiel Heyns blijft trekken aan het zweertje tot de wond opengaat. Simon blijkt dan niet geheel sympatiek, hij kan zijn gevoel dat hij er bij moet horen, zijn vertwijfeling om wat hij voelt niet genoeg de baas om vriendelijk te blijven.

Ik schrijf wel eens 'arme jongeren' bij weer zo'n young adultboek dat zo makkelijk is. Dit vond ik nou een jongerenboek dat behalve heel leesbaar ook stof tot nadenken gaf.

Ik neem dit boek mee naar een bookcrossmeeting.

zondag 13 mei 2012

Bonita Avenue - Peter Buwalda

Ik zag een onderdeel in DWDD over dit gehypte debuut. Uit een stukje dat werd voorgelezen in de uitzending bleek dat het voor een deel in Utrecht speelde, daarom ben ik het gaan lezen. Over mijn woonplaats lezen was erg leuk, stukjes over straten die ik ken, de Antonius Matheuslaan, wijk C, Overvecht...
De eerste twee hoofdstukken vond ik erg interessant. Met vooruit- en terugblikken kreeg je allerlei informatie over de personen en wat hun nog zal overkomen. Ik ging er helemaal voor zitten. Maar daarna zakte het boek toch weg. Er gebeurde eigenlijk niets meer dat niet al in die eerste twee hoofdstukken was aangekaart. Uitdiepen is leuk, maar ergens moet er wel iets nieuws gebeuren vind ik, of nieuwe informatie komen, en dat gebeurde maar niet.
Ik vond het wel een typisch Nederlands boek in zijn sfeer. Er is genoeg gorigheid, zoals dat vaak voorkomt in Nederlandse literatuur, met pies en poep en sex. Het laatste hoofdstuk is volgens mij zelfs daarom geschreven, lekker plastisch beschrijven hoe een lijk in stukken wordt gezaagd. Met een grijns geschreven een met een grijns gelezen.
Mijn grote probleem met deze roman is dat hij niet af is. Hij bestaat uit twee delen, een deel in 2000 en een deel dat speelt in 2008. De delen zijn door elkaar geschreven in flashbacks en vooruitverwijzingen. Dat kan allemaal, maar het deel uit 2008, daar wordt niets mee gedaan en stopt zomaar. "Wat weet jij hiervan?" ging Boudewijn verder. "Hij heeft Mike jouw adres in Los Angeles ontfutseld. Wat is die Bever van plan? Bel me, verdomme." Ik vind een open einde niet erg, maar dit is gewoon niet af. Losse eindjes, swah, maar dit is de helft van het boek! Alles wat er in die periode gebeurt, Aaron Bever die zijn schoonmoeder op het station ziet, Joni die een bedrijfspand koopt, het valt in een gat. Waarom is het geschreven? Waarom heeft Joni haar familie weer verlaten om iets in de pornoindustrie te doen? Om de schrijver te behagen? Leuk hoor, lekker schrijven over de aars die zich om de vinger zuigt, en dat is zeker beter dan 50 shades of grey. Maar als je als schrijver er verder niets mee doet, wordt het niet meer dan wat het nu is, een aars die zich om een vinger zuigt. Ik begrijp dat alle recensenten zo blij waren dat ze weer eens een lekker mannenboek konden lezen na alle Jodi Picoults en dergelijke en het Peter Buwalda snel hebben vergeven, en inderdaad, het is een lekker mannenboek, maar wel een onaf mannenboek. Al met al wordt het daardoor wel een erg dun verhaaltje dat weinig meer om het lijf heeft (no pun intended). Leuk geschreven, maar weinig diepgang. Veel grappige gegevens, veel buitenkant, weinig hart.
'Een staande ovatie,' schrijft de Standaard volgens de blurb. Van mij niet meer dan een 6 1/2. Jammer, want het verhaal heeft veel voor zich; het gegeven over judo is leuk, de vuurwerkramp, en uit elkaar vallende familie. De humor is villein en er spreekt aan alle kanten plezier uit in het maken ervan. Nu nog een keer schrappen en er een mooi einde aan maken waarin alles bij elkaar komt en er betekenis in het verhaal komt.

Atonement

Ik heb gisteren de film Atonement gezien en besefte me dat dat de roman was die ik had moeten lezen in plaats van De roman in de viool.