maandag 12 mei 2014

barracuda - Christos Tsiolkas

Ik kocht barracuda in Readings in Melbourne, als een van hun boeken voor de Queer readings group. barracuda is een van de beste boeken die ik ooit gelezen heb. Tegenstelde ethnische conflicten, schaamte, onzekerheid, familiewaarden en maatschappelijke klasse conflicteren in één hoofdpersoon, Danny Kelly.
Hij krijgt een zwembeurs aan een posh hoge school in Australië. Deze ervaring maken van Danny 'barracuda', voor wie winnen en woede het antwoord zijn op de uitsluiting en bespotten van zijn klasgenoten. Die uitsluiting en het bespotten zitten voor een groot deel in Danny Kelly's hoofd, als je de reacties van zijn klasgenoten leest zit er ook waardering in, en ook vriendschap. Als Danny Kelly puberig verliefd raakt op een van zijn zwemgenoten, op zijn lichaam en zijn status, en hij wordt afgewezen, hoewel niet direct, vanwege zijn eigen maatschappelijke klasse, kan hij dat niet hanteren en in een prachtige 50 pagina's durende scene tijdens de intocht van de Olympiërs in Sydney in 2000 maakt Danny uiteindelijk kapot wat voor hem al kapot is.
Status en klasse zijn een voortdurend terugkomen thema in deze roman, die, zo dacht ik een bepaald moment in het vliegtuig, eigenlijk een negentiende eeuwse Dickens roman is, vermomd in een hedendaags verhaal. Dan is de zoon van een kapster van Griekse komaf en een Ierse vrachtwagenchauffeur, die heel Australië doorkruist. Hij is in verwarring over wat working class nu eigenlijk is in een maatschappij die klasse zegt af te wijzen, maar voortdurend mensen in hokjes indeelt aan de hand van hun afkomst, over het soms bijna onverholen rascisme, maar ook over zijn eigen aantrekkingskracht tot Australië. Dan Kelly is zowel in insider als een outsider door zijn tijd aan het college. Hij kan niet reageren zoals zijn vrienden Demet en Clyde, of zijn vader, die de klasse en Australië omarmen of keihard afwijzen.
barracuda is een boek over sporters, en het kan niet anders dan fysiek zijn. De roman is heel lichamelijk, vol met pis en poep en seks en spieren en borstharen. Als Dan Kelly in het tweede deel, uit de gevangenis en geen sporter meer, zoekt naar zijn eigen invulling van de rest van zijn leven, verliest zijn lichaam het sportieve uiterlijk en dijdt uit en wordt onverzorgder. barracuda is in die zin een bildungsroman, hoe kom je van A naar B als je logische route onhaalbaar blijkt? Hoe ga je om met je vader, hoe versla je hem, als jezelf verloren hebt? En hoe reageer je als je hem daadwerkelijk verslaat? En hoe hou je een in wezen verscheurde familie in stand als je jezelf al niet in stand kunt houden?
De transformatie van de adolecent Danny, met maar één focus, zwemmen, tot de volwassen Dan wordt niet chronologisch en vol met haken en gaten verteld, vanuit het perspectief van Dan zelf, in eerste en derde persoon. Door deze opzet moet je bij ieder hoofdstuk, zeker in het tweede deel, bij jezelf te rade gaan voor motieven en logica. Dat maakt barracuda een prachtige en sterke roman.
barracuda is een roman over opgroeien, over winnen en vooral over verliezen, over het accepteren van jezelf, van seksualiteit en lichamelijkheid. Het is een boek over een leven vol schaamte, over klasse in een klassenloze maatschappij, over leven met je familie en met je land, in je land. En ik geef toe, ondanks alles, alle woede, alle 'cunts' en de winnaarsmentaliteit vind ik Dan en Danny het hele boek door gewoon eigenlijk erg aardig.

Geen opmerkingen: