zondag 8 juli 2012

Eilanden - Boudewijn Büch

Ik heb dit boek gelezen als ontbijtboek, waar het ook erg voor geschikt is. Onder het eten iedere dag een eiland. Het boek bevat 26 hoofdstukken, over 27 eilanden, want één hoofdstuk gaat vreemd genoeg over twee eilanden, T.A.A.F. en Tonga. Maar ook dat laatste is niet helemaal waar, want in het prachtige register van genoemde eilanden staan 327 eilanden genoemd die ergens in dit boek vermeld worden, van Urk tot Groenland. Groenland betreft dan gelijk een probleem, omdat het wel in het register vermeld wordt, maar volgens hoofdstuk 26 en de begeleidende tekst van het register zelf niet als eiland mag worden geclassificeerd.
Het grappige van het geheel is dat Büch nooit op een van de beschreven eilanden is geweest. Net als ik voor ik de travelbug kreeg ging hij naar plaatsen toe door er over te lezen. Voor zijn tv -programma De wereld van Boudewijn Büch is hij later wel naar allerlei eilanden afgereist.
Eilanden brengt je in een melancholische stemming. Hoe lang eilanden ook bestaan, een ding weet je zeker, uiteindelijk wint het water. Eilanden zijn kleine zwarte puntjes op de kaart. Sommige eilanden zijn langdurig vergeten. Eilanden vermeld talrijke zoektochten naar eilanden in diverse atlassen waarin ze niet vermeld staan. Leven op eilanden is over het algemeen geen romantische bestaan, maar net als het eiland zelf een bestaan in de marge. Tot het moment waarop het eiland bekend wordt. Helaas is de ontdekking van een eiland geen bevrijding, maar in ieder van de eilanden een verovering, waarbij de lokale bevolking wordt uitgemoord, gerepatrieerd, als slaaf vervoerd naar andere eilanden, hun zieltjes gewonnen, of gewoon wordt genegeerd. We namen uitheemse dieren mee, ratten, katten, eenden, die het eiland gingen overheersen. Sommige eilanden zijn gewoon als testgrond platgebombardeerd, verschroeid in nucleaire straling.
Behalve de eilanden maakt ook de geopolitiek ervan dit boek interessant. Het is geschreven in 1981, en diep verankert in de koude oorlog. Fascinerend is hoe veel latere conflicten, de golfoorlog van 1990 bijvoorbeeld, in dit boek al als onafwendbaar gezien worden.
In het hoofdstuk over Jamaica wordt gesproken over de Maroons, gevluchte slaven die zich verborgen hielden op het eiland. Als zij werden opgepakt werden ze verbannen naar Nova Scotia en later gerepatrieerd naar Siera Leone. Een verhaal waar ik over heb gelezen in het eerste boek van dit jaar, Het negerboek van Lawrence Hill. Leuk, hoe dingen zo bij elkaar komen.

Ik zet het boek in de kast met gelezen boeken in mijn slaapkamer als referentiemateriaal.

Geen opmerkingen: