De wereld en wandel van Michael K - J.M. Coetzee

Coetzee probeert in dit boek volgens mij te doorgronden wat het betekent om Zuid_Afrikaan te zijn in de tijd van de apartheid en de strubbelingen om daar uit te komen. Hij doet dat door de hoofdpersonen in een bijna apocalyptisch land te plaatsen dat wel Zuid Afrika is, maar in ieder geval voor ons daar niet op lijkt. Maar misschien was Zuid Afrika voor een kleurling wel veel meer een burgeroorlog dan het voor ons als witte buitenstaander ooit geleken heeft! De schrijfstijl maakt het verhaal nog meer losgezongen van enige plaats of tijdsbepaling, en wordt daardoor nog universeler.
De jonge tuinman Michael K, plant een onmogelijke reis om zijn oude en zieke moeder, Anna, terug te brengen naar haar geboortedorp. Zijn reis begint in een leeggelopen Sea Point en kronkelt gevaarlijk naar het kale Karoo-landschap van Prins Albert. Onderweg daarnaartoe sterft Anna echter, wat ervoor zorgt dat Michael eenzaam achterblijft in een vijandige en turbulente wereld waar confrontaties met guerrilla’s en andere beproevingen onvermijdelijk zijn. Door deze confrontaties worden zijn pogingen om te leven als een vrije man die in alle vrede zijn eigen voedsel verbouwt, keer op keer ondermijnd. Michael wordt genoodzaakt zijn overlevingsinstinct aan te spreken.
De hoofdpersoon Michael K lijkt niet zo begaafd en begrijpt de wereld en de oorlog om hem heen niet meer. Hij probeert de wereld voor hem weer behapbaar te maken juist door er heel fysiek mee bezig te zijn denk ik. Maar de kleurling als boer is ook een filosofische omkering van de Afrikaner, de witte boer, en een teruggave van het land aan zijn bewoners. Michael K mag dan minder begaafd zijn en de wereld niet meer begrijpen, de gevangenisbewaarder, een witte man, begrijpt de wereld ook niet meer, en heeft het wereldbeeld van Michael K nodig om weer een begrip te vinden voor de maatschappij waarin hij verkeerd.
Er zijn natuurlijk, alleen al door de titel, allerlei linken met Franz Kafka in dit boek, maar het boek doet mij ook denken aan de vegetariër van Han Kang, met een hoofdpersoon die zich aan de wereld probeert te onttrekken, figuurlijk en letterlijk. Opgejaagd door gewelddadige krachten belandt hij voorbij de zelfkant van het leven, waar hij op de rand van de zelfvernietiging ook een soort vrijheid ontdekt.