dinsdag 25 augustus 2015

De fietsrepubliek - Pete Jordan

Ik ben naar een lezing van Pete Jordan geweest ihkv de tourstart in Utrecht, en heb daar dit boek gekocht. Ik heb dit boek als ontbijtboek gelezen. Er is blijkbaar een Amerikaan voor nodig om onze fietsgeschiedenis te beschrijven. Door zijn beschrijving van de geschiedenis van het fietsen in Nederland, en zijn beschrijving van zijn eigen verhuizing naar Amsterdam, wordt wat voor ons zo normaal is weer iets uitzonderlijks. Ik heb het vaak met een glimlach gelezen. Ik kijk nu toch weer anders naar al die fietsers door de stad. 'Met een gevoel van trots' zegt de Volkskrant in haar review, en dat gevoel klopt wel.
Onze fietsmanie is begonnen in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Zelfs toen al werd er in ingezonden brieven in de krant geschreven over hoe weinig fietsers zich aan de regels hielden, en hoe iedereen maar wat deed. Hetzelfde wat je nu nog hoort. Pete Jordan beschrijft de fietsersgeschiedenis in de bezettingsjaren als een soort sluimerende passieve verzetsactie tegen de bezetters. In de jaren zestig en zeventig werd de fiets een anarchistisch verzetssymbool tegen de macht, met de Provo's en het witte fietsenplan. Een plan dat, ironisch genoeg misschien, juist buiten Nederland overal uiteindelijk wel body heeft gevonden. In de meeste steden buiten ons land zijn er allemaal huurfietsen die je kunt meenemen en op andere plekken in de stad weer terug kunt zetten. Daar komen wij dan aan met onze 'OV-fiets', die je maar op één plek terug kunt zetten. In de jaren negentig en later werd de fiets weer het vervoermiddel voor iedereen, waar ook in de stadsplanning aandacht aan werd gegeven. Als bestuurders nog proberen om plannen te bedenken zonder fietsmogelijkheden, zoals bij de verbouwing van het Rijksmuseum, lukt dat niet meer.
Tijdens de lezingen waren er naderhand een aantal ronde tafels gesprekken waar mijn wenkbrauwen toch gingen fronsen. Want fietsen mag dan wel politiek vaste grond hebben gekregen, ik vraag me toch af of we niet hebben verloren. Want ik hoorde van fietsers eigenlijk niets anders dan dat de opgelegde regels moeten verdwijnen, want als er geen verkeerslichten en zo meer zijn moeten we weer opletten en gaat, blijkbaar een mirakel, alles weer goed. En van automobilisten dat de regel dat fietsers, als verkeersdeelnemer zonder bescherming, in principe geen schuld hebben bij een ongeluk van tafel moet, want als fietsers weer schuld krijgen van ongelukken passen ze beter op. In beide opties zie ik niet zoveel, maar dat is de jaren 2000 consensus blijkbaar.

Geen opmerkingen: