vrijdag 11 juli 2014

Schuldgevoel - Coen Simon

Als we kind zijn, veinzen we aardigheid om te krijgen wat we willen; het enige wat we later nog moeten leren is te vergeten dat we veinzen - pas als dat ukt hebben we het spel van fatsoen echt onder de knie.

In de vakantie heb ik Schuldgevoel gelezen, van de Maand van de filososofie vorig jaar, over de behoefte aan dingen die we niet nodig hebben. Vooral aardig om wat je er zelf bij denkt, niet om wat hij schrijft. Simon is duidelijk geen boeddhist. :) Het zijn vijf hoofdstukken, maar aan het eind komt er niet echt een verbinding en weet ik eigenlijk niet wat hij wil zeggen.
De stelling is dat de erfzonde verbonden is met het kapitalisme, dat de schuld die we altijd met ons meedragen, een economische en een morele schuld is. Nu wordt er al veel geëconomiseerd, en of we de erfzonde daar nou bij moeten doen weet ik zo net niet.  
De potentiële waarde van geld maakt het realistisch te dromen van een andere wereld, maar met de mogelijkheid van een andere wereld veranderd meteen de status van de bestaande. We kopen van alles, en vooral heel veel spullen die we niet nodig hebben, om het gevoel te hebben te kunnen dromen. Waar als je rijker bent je volgens mij nog kunt dromen met spullen die je kunt betalen, kunnen arme mensen alleen dromen met spullen die ze zich niet kunnen veroorloven. Wat ze zich wèl kunnen veroorloven stopt hun altijd in het hokje 'arme'. Daarom steken ook veel armen zich in de schulden om spullen te kopen die ze eigenlijk niet kunnen betalen.

Leuk is het hoofdstuk over hoe alles, inclusief werken tegenwoordig een uitdrukking moet zijn van je passie. Dat is _de_ oplossing voor iets dat we voelen als keuzestress; je moet er achter komen wie je bent en wat je wilt, zodat je hiernaar kunt leven en kunt kiezen. Volgens mij, kijk hier komt dat wat je er zelf bij denkt, wordt keuzestress niet veroorzaakt door de grote hoeveelheid keuzes die we hebben, maar juist door het zoeken naar de passie, wat impliceert dat er een _juiste_ keuze is, en de andere keuzes minder goed zijn. Juist het zoeken naar die juiste keuze zorgt m.i. voor de stress.
Met Simon eens ben ik het het probleem van de maatschappij en de politiek is dat er geen overstijgende zin meer is. Daarom verwordt politiek en maatschappij tot het debiteren en crediteren van een huishoudboekje. De politieke en maatschappelijk zin wordt daardoor het in evenwicht houden van inkomsten en uitgaven, zonder verder enige interpretatie van die inkomsten en uitgaven. We denken niet meer na over waarom we iets wel of niet willen, het is slechts een optel- en aftreksom geworden. Maar een echte oplossing hiervoor biedt Simon ook niet. We moeten meer spelen, vindt hij op het eind, maar wat dat precies biedt, daar komt het boek niet toe.

Geen opmerkingen: