Alsof het voorbij is - Julian Barnes

Een heel mooi klein boekje, wat je na doet denken over je eigen leven, je keuzes en de geschiedenis. Met mooie iiwi-achtige zinnen, zoals de eerste zin We waren met zijn drieën, en nu was hij er als vierde bij gekomen, of even verderop We voltooiden onze schoolopleiding, beloofden elkaar vriendschap voor het leven, en gingen ieder onze weg. Het hele leven in een zin, prachtig.
Of ik het einde, de verrassing die er in het boek zit, eigenlijk wel zo'n leuk of logisch einde vind, daar ben ik nog niet uit. Ik was wat teleurgesteld toen ik hem las, alsof het toch wat te kunstmatig was.

Tony Webster voelt op latere leeftijd alsof hij zijn dromen, een groot waarachtig leven, niet heeft geleefd. Hij heeft gewonnen noch verloren, maar zich het leven gewoon laten overkomen. Ik voel mij wel verwant aan Tony Webster, het boek komt in sommige gevallen dichterbij dan ik zou willen denk ik. Ik heb over deze gedachte van Tony ook zitten nadenken, en voor mijzelf heb ik wel bedacht dat het anders is. Toen ik dromen en grote gedachten over mijn toekomst moest hebben, in mijn pubertijd en begin twintigerjaren, kon ik dat niet. En toen ik mezelf zover had hersteld dat ik dat wel kon, besefte ik wel dat ik een groot en waarachtig leven niet zou kunnen leven. Ik moest het doen met de kleine dingen, wat verdiensten en wat teleurstellingen.
Adrian probeert het leven te begrijpen met logica. Wie heeft schuld, wie zijn de kettingen in de keten. Ik heb dat zelf jarenlang als overlevingsmechanisme gebruikt, en weet inmiddels wel dat je het leven niet met logica moet proberen te begrijpen. Het leven begrijpen, dat is onbegonnen zaak. Dan kom ik toch weer uit op de zin die Tony Webster in zijn leven zo verfoeid, je moet het leven je gewoon laten overkomen.

Hoeveel is genoeg - Robert & Edward Skidelsky

Een boek met gedachtenover onze huidige economie dat iederen wel zou moeten lezen. Hun stelling is dat in de begintijd van de economische theorie, van Adam Smith en John Keynes, gingen de theoretici ervan uit dat er op een bepaalt moment genoeg zou zijn, niemand zou nog meer willen. Dan zouden we minder gaan werken en onze tijd inzetten voor zaken die er toe doen. Dat is er nooit van gekomen, omdat de kapitalistische theorie jouw waarde afzet tegen dat van een ander, en er is altijd een ander die meer heeft. Volgens Skidelsky moeten we terug naar het idee dat er soms genoeg is, en ons daarna inzetten voor een goed leven. Het boek gaat er over wat dan een goed leven is en welke waarden daarbij horen. Volgens Skildesky zijn dat gezondheid, geborgenheid, respect, persoonlijkheid, harmonie met de natuur, vriendschap en vrije tijd. Heel anders dan de dingen waar we voornamelijk naar streven als land, economische groei, het BBP, inkomen, doelmatigheid en flexibiliteit. Er staan allerlei interessante stellingen in waar je echt over kunt nadenken. Het zegt wel wat ik denk, en waar ik vind dat we als land heen moeten qua economisch gedachtengoed.
De oplossingen uiteiendelijk in het laatste deel van het boek, vond ik eigenlijk nogal tam. Ik zou ze zo invoeren hoor, basisinkomen, een belastingstelsel op uitgaven in plaats van inkomen, belasting op reclame, maar toch, het is na alles nogal gewoontjes. Ik zou zo verder gaan, het belasten van cookies bijvoorbeeld, waarbij de inkomsten daarvan direct over iedereen verdeeld worden. Per inwoner een obligatie in Nederland. Ik wacht ook nog steeds op mijn aandeel ABN-AMRO en SNS-bank.
Ik merk wel dat het tempo van de ontbijtboeken, in deze begon ik bijvoorbeeld 5 juli, zo traag is dat ik veel van wat ik in het begin heb gelezen aan het eind een beetje kwijt ben.

Daar is hij weer - Timur Vernes

 De plot van dit boek is een pitch: 'Wat als Hitler opeens terug op Aarde zou zijn?' Dat is in het begin erg grappig, zijn kijk op onze huidige maatschappij en onze kijk op iemand die verdomd veel op Hitler lijkt en hetzelfde zegt. Na 200 pagina's weet ik dat truukje nu wel, en blijft er niet veel over. De gedachtenspinsels van Hitler zijn vreselijk saai (kon deze man met deze onzin mensen begeesteren?) en ik merk dat ik meer en meer alineas oversla.
Ik ben tot pagina195 gekomen. De cover is geniaal, dat wel.

De zevende ontmoeting - Herbjorg Wassmo

Ik vind de Tora boeken van Herbjorg Wassmo erg mooi, die staan in mijn top tien van beste boeken. Dit boek heb ik in de tijd gekocht dat ik die, en de boeken over Dina, net gelezen had en meer van haar wilde lezen. Hij heeft decaden ongelezen in mijn boekenkast gestaan.
De zevende ontmoeting is een meer hedendaagse Wassmo, het speelt volgens mij ergens in de jaren zeventig, er zijn nog pick-ups en vaste telefoons. Het is eigenlijk een soort romcom, twee mensen die vanaf het begin bij elkaar horen, maar elkaar maar zeven keer ontmoeten. De eerste keer als ze negen jaar zijn, Rut houdt daaraan voor eeuwig een litteken over omdat ze per ongeluk geraakt wordt door een steen die Gorm tegen een lantarenpaal gooit. Dan een keer in de kerk, een keer als Rut, wanhopig omdat ze een examen alleen kan halen als ze een rok aanheeft, van het bedrijf van Gorm een rok steelt en wordt betrapt, een keer tijdens een feest als Gorm net het bedrijf van zijn vader heeft overgenomen. Tijdens de vijfde ontmoeting, waar ik net ben geweest, komen ze eindelijk samen in een hotelkamer, wat helaas een kitscherig proza oplevert, met als hoogtepunt: Zijn lid wees in een krachtige, fraaie boog naar haar.
Tussen de ontmoetingen wordt het levensverhaal van Rut en Gorm verteld, waarbij ik vooral dat van Rut wel interessant vond. Zij wil al vanaf haar jeugd tekenen en naar de kunstakademie, maar dat kan natuurlijk niet; ze woont in de gesloten samenleving van de Lofoten, waar meisjes op hun 18de trouwen en een kindje krijgen. Rut moet tot twee keer toe breken met haar leven om kunstenares te kunnen worden; eerst met haar ouders en de eilanden, door aan wal tijdens haar opleiding tot lerares (al heel wat!) te trouwen met een medestudent. Daarna met haar man en kind door daadwerkelijk een aanvraag bij de kunstakademie in te dienen. Gorm moet, als zoon, het bedrijf van zijn vader overnemen, en doet dat uiteindelijk ook, na een korte vlucht uit zijn leven door aan te monsteren als lichtmatroos (bestaat dat werk nog?).
Later, als ze na hun vijfde ontmoeting weer alleen overdenken, wordt de proza weer mooier: Nadat hij zich letterlijk voor haar ogen had uitgekleed tot hij naakt was, kocht hij een stukje van haar ziel,' schrijft Gorm in zijn dagboek als hij in een kunstgalerij een schilderij van Rut koopt.

To kill a mockingbird - Harper Lee

You never really understand a person until you consider things from his point of view... until you climb into his skin and walk around in it.

Als er iets is wat deze roman voor mij typeert is het deze zin uit het derde hoofdstuk van To kill a mockingbird. Het lijkt vergeten in het huidige Nederland dat iedereen een mens is, met haar goede en slechte kanten, met haar herinneringen, haar opvoeding, haar mening, haar eigen strijd, haar hele zelf. We overschreeuwen onszelf, vinden onze eigen mening het belangrijkste wat er is en vergeten te kijken naar hoe iets voor een ander is en voelt.
Dat doet deze roman wel, met alle personen. Niemand is puur rasistisch, niemand is puur goed, iedereen doet wat hij doet vanuit zijn eigen perspectief en inzicht, binnen de maatschappij die er is in het dorpje Maycomb. Het is goed om dat voor ogen te houden voor je iemand veroordeelt om zijn mening, iemand meedogenloos hard aanvalt om je eigen mening te verkondigen op facebook, bij DWDD, in de politieke arena, tijdens de lunch op je werk.
Ik heb de film van To kill a mockingbord jaren geleden gezien. Ik was jonger en het was een rechtbankfilm. Ik herinner mij dat ik de film erg mooi vond, en Gregory Peck ook, maar nu terugdenkend denk ik niet dat ik de gelaagdheid van de karakters van het verhaal toen heb kunnen vangen. Ik ontdekte dat pas veel later dan Scout Finch.
Dit is overigens een van de weinige boeken waarvan ik de Nederlandse titel Spaar de spotvogel veel mooier vind allitereren dan de Engelse.

Universele reisgids voor moeilijke landen - Jelle Brandt Corstius

Een perfect ontbijtboek. Leuk geschreven. Het bevat kleine stukjes, waardoor je makkelijk kunt stoppen als je naar je werk moet. Het 'fout' plaatje vond ik hilarisch, daar heb ik meermalen om gelachen. Nu is het dichtstbij dat ik bij een moeilijk land ben geweest denk ik 'Palermo' geweest, maar toch kun je, ook als je door Westerse landen reist, hier wat van opsteken. Een dossier maken in the cloud bijvoorbeeld van je e-tickets en andere documenten zoals visa, zodat je ze onderweg als het nodig is makkelijk kunt bereiken en uitprinten.

Cannery row - John Steinbeck

'Ik moet meer Steinbeck lezen,' schreef in begin dit jaar.Dit is waar; wat een heerlijk boek was dit, het beste boek dat ik in maanden gelezen heb.

Huwelijk - Jeffrey Eugenides

Het eerste deel van deze roman is prachtig. Het heeft vaart en loopt en heeft richting. Het eerste deel sluit af en vol verwachting begin je aan deel twee drie vier en vijf. Hoe zal dit aflopen? En dan loopt het niet meer, er is geen richting meer, er gebeurt niet veel dat niet al in het eerste deel vertelt is. Het einde is dan weer mooi, maar dat is te laat. Persoonlijk vind ik dit een mislukte roman, maar dat eerste hoofdstuk, god, wat prachtig.

We need new names - Noviolet Bulawayo

NoViolet Bulawayo is een rauwe, nieuwe stem uit Zimbabwe. Ze is pas 23, en haar korte verhaal Hitting Budapest won al de Caine prize voor African Literature en haar roman We need new names staat op de shortlist van de Bookerprize van 2013. Haar stem is gegrond is de performance dichters, soms herinnerend aan Patti Smiths liedteksten. Delen van dit boek zouden prachtig zijn om voorgedragen te worden in een donkere zaal, zwetend, duwend, grindend over het toneel.
Dit is het geluid van het nieuwe Afrika, niet kleurrijk, met bosgeesten en het oerwoud, maar rauw, zonder toekomst, met the Sickness, meisjes die jong verkracht worden en de dood. De enige Afrikaanse man, bosgeest, met luipaardvel en speer uit dit boek, zit in een psychiatrische inrichting in Detroit, om uiteindelijk door agenten neer te worden geschoten.
De jonge hoofdrolspelers uit het eerste deel van het boek, tien, elf, twaal jaar, kijken al spelend (Find Bin Laden), al Guaves rovend, half onbevangen naar het land om hun heen. Een van hen is al bezwangerd door haar grootvader. Het hoofdstuk waarin de kinderen, totaal zonder enig idee, abortus willen plegen, is een van de schreinendste uit het boek. De wereld, met terrorisme, goededoelenorganisaties, wit en blank, is in de ogen van Zimbabwanen, Afrikanen, volstrekt anders dan door de ogen van Westerlingen. En spel als find Bin Laden zou niet bij ons opkomen.
Darling, de echte hoofdrolspeelster in het boek, gaat uiteindelijk op een toeristenvisum mee naar Detroit, waar ze hopeloos verdwaald in haar heimwee en zoektocht naar wat ze is. Haar vriendin die achter is gebleven vindt dat Zimbabwe haar land niet meer is. Daarvoor had ze maar moeten blijven en het ongeluk aan den lijve moeten ondervinden, in plaats van er op haar I-pad over lezen. In Amerika is ze geen Amerikaanse. Amerikanen, verzot op iets dat Afrikaans is, echt uit Afrika, blijven haar zo zien. Bovendien heeft zowel zij als haar tante, bij wiens gezin ze in gaat wonen, geen verblijfsvergunning. Ze zijn in de VS en kunnen er niet meer uit, want dan mogen ze er niet meer in. In tegenstelling tot haar tante, die gewoon haar eigen Engels blijft praten, probeert Darling zich het geaffecteerde Amerikaanse Engels, met zijn like en fa-bou-lous aan te meten, maar ze wordt daar niet Amerikaanser door.
Met haar vriendinnen uit de straat onderzoekt ze puberend haar seksualiteit, door alfabetisch op onderwerp pornofilms op het internet te bekijken, daarbij ze zelf het geluid bij de film makend. Als ze in Detroit naar de mall gaat, joyridend met haar straatvriendinnen, blijkt dat niet zo heel veel anders te zijn dan toen ze met haar straatvrienden naar de wijk Budapest in Zimbabwe ging, om Guaves te stelen uit de bomen van de rijken.
Dit boek is begonnen als een kort verhaal, het 'Hitting Budapest' van de Caine prize, wat in het boke het eerste hoofdstuk is. Dat merk je aan de manier waarop het verdere boek is opgebouwd. Eigenlijk is ieder hoofdstuk een kort verhaal, met zijn eigen spanningsboog. Daardoor blijft het boek zelf wat fragmentarisch. Ondanks dat, en ondanks dat ik Darling soms hopeloos puberaal vond, heeft NoViolet Bulawayo een eigen volwaardige stem.

Lore - Rachel Seiffert

Soms werkt het, een boek en een film vlak na elkaar zien, zoals met Picknick at hanging rock niet zo lang geleden. Dan vullen boek en film elkaar aan. Hier werkte het niet zo. Ik heb eerst de film gezien en vond die eigenlijk beter dan het boek. Of net zo goed. Het reis door het desolate landschap vond ik in de film beter tot zijn recht komen. Lore, het meisje dat opgroeide in een gezin met nazi-overtuigingen en haar zoektocht naar haar eigen overtuigingen, die van haar ouders en wat er is gebeurd vond ik in de film beter getroffen. Het einde van de film is anders dan het einde van het boek. Vreemd, toen ik de film zag vond ik dat einde heel erg het einde van een kort verhaal.
Als filmeditie is dit ook een vreemde uitgave geworden. Het is veranderd van titel, van De donkere kamer naar Lore en de blurb gaat alleen over dat verhaal. Dat is vreemd voor een boek met drie novellen.
Het laatste verhaal, Micha, gaat over hoe het leven verder gaat na de oorlog en hoe het ook altijd zal stilstaan bij de oorlog. Dat is een mooi gegeven, maar het verhaal, vooral de persoon Micha, heeft ook iets moeilijks. Alsof hij maar niet verder komt, blijft hangen in een bitterheid die niet voor hem is. Pas aan het eind laat hij dat los.
Het eerste verhaal Helmut is het korst en is voor mijn gevoel meer een ideeënroman. Helmut komt ter wereld met een handicap in zijn schouder, zodat hij de hitlergroet niet kan brengen. Hij houdt van treinen en stations en fotografeert die dagelijks en constateert dat er meer treinen rijden sinds de oorlog. Hij houdt van de drukte en mensenmassa van Berlijn en ziet die al fotograferend dunner worden. Al die dingen zijn eerder constructies dan dat ze werkelijk bij hem horen. Het lijkt bedoelt om er verhalend mee te spelen.
Het interessante van de drie novellen is dat je niet vaak leest over de oorlog en de nasleep van de oorlog door de ogen van heel gewone Duitse mensen. Het vertelt iets over mensen die iets gedaan hebben wat wij nu, achteraf, verschrikkelijk en volkomen onbegrijpelijk vinden. Rachel Seiffert wil het ook niet minder verschrikkelijk en minder onbegrijpelijk maken, maar ze vertelt wel over de logica van wat wij onlogisch vinden, maar toch is gebeurd. Die insteek, het in kale zinnen zoeken om te vertellen hoe gewone Duitse omgingen met wat er is gebeurt, tilt dit boek uit boven veel andere boeken.

Dierenleven - J.M. Coetzee

De kern van dit boek is een betoog in drie delen, dat als essentie heeft dat mensen dieren zien als een subcategorie van levende wezens, een categorie waar mensen zelf niet bijhoren, waar ze boven staan, waardoor mensen het recht hebben dieren op te eten.
Ik wil hierin eigenlijk nog wel een stapje verder gaan. Sinds de jaren vijftig hebben we alle boerderijdieren het dierlijkheid, een levend wezen zijn, ontnomen. Kippen in de kippenindustrie zijn geen kippen. Het zijn kapstokken voor kipfilet. Koeien in de dierenindustrie zijn geen levende wezens, maar melkautomaten. Varkens in varkensschuren zijn geen biggen meer, maar karbonademachines. Niet zo lang geleden was er een presentatie van iemand die vlees had gemaakt in het laboratorium. Mijn stelling is dat we dat al lang kunnen en al lang doen.
We moeten, voor we verder kunnen in de hele discussie over dierenrechten, boerderijdieren eerst het dier zijn, het levend zijn, teruggeven. Pas daarna kunnen we kijken naar onze relatie met deze dieren.

De infiltrant - Dennis Lehane

Ik heb dit boek bij Scheltema gekocht, midprice, 10 euro, omdat ik had bedacht dat ik dit jaar via boeken allerlei staten en tijdsgewrichten uit de VS wilde lezen. Nu, dat was 10 euro well spend.
De infiltrant is werkelijk een lekker boek. Over de jaren twintig in de VS lees ik eigenlijk niet zoveel en wist ik ook niet zoveel. Het blijkt dat het in de VS net zo broeierig en vol van revolutie als in Europa. Dat had ik eigenlijk niet verwacht, ik zag anarchisme als een echt Europese beweging.
Alle karakters in het boek zijn mooi, rond, hun emotie komt ergens vandaan. Met utizondering misschien van Eddie McKenna, die toch vooral een slecht man is, maar ja, ook die bestaan. Aan het eind wordt het spannend, voor het decor van de rellen in Boston in 1919. Daarbij heb ik ook weer inzichten opgedaan hoe zoiets ontstaat, denkend aan de rellen op het Tachrirplein, of de rellen in Londen van een jaar geleden. Dat mocht ook wel weer eens, na alle niet zo interessante boeken van de laatste tijd!

Ghost in the shell human-error processor - Masamune Shirow

Tussendoor voor onderweg, omdat Ulysses wel erg veel gewicht is in de tas, heb ik deze manga meegenomen. Het zijn drie losse verhalen uit de wereld van Ghost in the shell, waarin robots, mensen, mensen met enhancements en robots met een ziel samenleven in verstedelijkt Japan. Die wereld blijft erg interessant, er is een hele nieuwe manier van omgaan met machines en robots. Hoewel de losstaande verhalen interessant zijn, mis ik wel het overkoepelende verhaal van de officiële Ghost in the shells.

Ulysses - James Joyce

Hoofdstuk 1. Het is nog vroeg in de ochtend. Drie studenten worden wakker, ontbijten, praten met elkaar, gaan zwemmen in de baai van Dublin. Ik begrijp niet alles, veel gaat over het geloof, wel geloven, niet geloven in de heilige drieeenheid. Het gesprek is zoals een gesprek is tussen drie mensen die elkaar goed kennen. Je voelt de sfeer van intimiteit tussen hen. Ik zie ze het gesprek voeren, de wandeling maken voor mijn ogen, het slepen van de wandelstok, die een streep maakt over het pad waar ze die avond weer over zullen terugkeren. Stephen is gereserveerd, Buck, Malachi, wil heel erg aanwezig zijn. Je voelt de tegenstelling tussen die twee in de hele scene. Het zijn studenten, ze praten als studenten, met een dialoog die een superieur gevoel over de anderen moet geven. In de gesprekken met de derde student, die Engels is, voel je het verzet van de Ieren tegen de onderwerping door de Engelsen. 'ik ben de dienaar van twee meesters, het Britse imperium en de Roomse Katholieke en apolostische kerk' Terwijl Stephen dit zegt kleurt hij rood. De melkvrouw, iets eerder in de scene, is een nederig besje, in dienst van haar veroveraar...
De zwemscenes herinneren mij aan In zee, twee jongens van Jamie O'Neil, dat ik ooit, struinend over de straten in Dublin, las. Eigenlijk had dat andersom moeten zijn, de zwemscenes uit In zee, twee jongens zijn natuurlijk geïnspireerd op de zwemscenes in Ulysses. Ik ben op veel plekken ook geweest. In Bray, mijn eerste lekke fietsband onderweg naar Wicklow. In de baai van Dublin, met een familie van een Christelijke missie waar ik, dakloos omdat U2 een concert gaf en alle slaapplaatsen bezet waren, hartelijk werd ontvangen en rondgeleid, en samen met hun driejarige zoontje, dwars door Dublin liep.

Ik heb bij hoofdstuk 8 besloten er mee te stoppen. Het enige dat ik er uit krijg als ik verder lees is dat ik kan zeggen dat ik Ulysses uitgelezen heb. Dat is niet de reden waarom ik een boek lees, ik moet er wel wat voor terug krijgen. De (overdreven) rijke taal zit voor mij het rustgevende zengevoel van de wandeling door Dublin in de weg. Mijn kennis van oude literaire werken is niet voldoende (ik heb er bijna geen gelezen) om de gesprekken tussen de personages voldoende te kunnen grijpen. Ik lees veel stukken waarvan ik echt denk 'Ach, laat maar.' Ik weet te weinig van de Ierse geschiedenis om te weten waar Joyce over schrijft. Ik heb te weinig opera gehoord om de verwijzingen ernaar anders te begrijpen dat 'Oh, het is een verwijzing naar Don Giovanni'.
Toch, terwijl ik dit schrijf, denk ik, zal ik nog een hoofdstuk lezen...

Elementaire deeltjes- Michel Houellebecq

De mensen gaan minder naar de kerk, er zijn steeds meer discotheken en antidepressiva.

"I still have to read Elementary particles, the novel he became famous for. I might like it better as the blurb sounds more exciting," schreef ik nadat ik de Engelse versie van Platform had gelezen. Bovendien staat het op de 1001 lijst. Helaas bleek dit niet zo. Voor mij blijft dit janwolkersliteratuur. Ook goede janwolkersliteratuur verdient een plek op de 1001-lijst. Het is alleen niet voor mij.
Wat het boek wat interessanter maakt dan Platform is de wetenschap die gebruikt wordt. Michel is moleculair bioloog en Houellebecq probeert volgens mij de ziel en liefde die een mens voelt wetenschappelijk te begrijpen via de quantumtheorie. Dat werkt niet zo in real life volgens mij, maar er staan wel passages in die mij de quantumtheorie beter doen inzien. Zo staat er ergens dat waar Rutherford probeert om het model van een atoom zich te visualiseren, de quantumtheorie ervoor zorgt dat dat niet meer kan. Je kunt een atoom alleen wiskundig berekenen, niet meer voor je zien. Dat vind ik wel mooi gezegd.
Sommige stukken lijken daadwerkelijk geschreven om een rel te veroorzaken. Maar daar maak je toch een roman niet om, hoop ik. Door de afstandelijkheid tegenover de wereld, die ook in Platform mij al dwarszat, raak je niet verbonden met Bruno of Michel. De personages kennen geen warmte en sex, zoals de Trouw recensie dat mooi verwoord.
Soms is het even leuk. Als de eerste zin 1 juli 1998 viel op een woensdag, aan het eind van het boek herhaald wordt: 31 december 199 viel op een vrijdag. Soms moest ik even lachen. Dat was het wel. Uitermate geschikt om te crossen, ben je er ook weer vanaf.

Vrouw in de schaduw - Dorinde van Oort

Ik weet niet precies wat ik moet met dit boek. Het is geen non-fictie, zoveel is duidelijk. Maar door de vorm is het ook geen fictie. Als mysterie overtuigt het mij niet; aan het eind geloof ik het verhaal niet. De bewijzen voor de gestelde feiten zijn er volgens mij gewoon niet.
'Het verhaal van Annetjes leven beslaat bijna de hele vorige eeuw', meldt de blurb. Dat is zo, maar door de vertelvorm, de kleindochter van Annetje vertelt haar zoektocht in de archieven naar de familiegeschiedenis van Annetje, komt dat er niet uit. Nu kunnen zoektochten in archieven prachtige romans opleveren; bijvoorbeeld het onvolprezen Obssession. Ik vind dat hier niet goed werken. Emma loopt niet in de stoffige archieven, beleeft niets, komt niet tot leven. Ze vertelt het verhaal dat zij denkt dat waar is over haar grootmoeder. Zoals gezegd vond ik het leven van Annetje ook al niet echt tot leven komen.
Wat het uiteindelijk voor mij is, is een verhaal zoals er in familie genealogie zo veel zijn, en na een aantal biertjes op verjaardagen verteld wordt. Een aantal papiertjes en een groots geveinsd verhaal dat niet waar blijkt, of zeker niet bewijsbaar waar.

Over schoonheid - Zadie Smith

Dit is een soort satire over zwarte middleclass in Boston. De karakters en situaties zijn soms op het karikaturale af. Dat zou kunnen werken denk ik, als ik één van de hoofdpersonen aardig had gevonden. Helaas vond ik ze allemaal iritant, omhooggevallen plebs. Zora met haar vier keer verschenen in de speakers corners van het universiteitsblad ('een record voor een tweedejaars'), Howard die alles gewoon niet mooi vindt, omdat het nu eenmaal een intelectueel hoger gedachtegoed is iets niet mooi te vinden, Levy, die zich voordoet als hiphopper, Victoria, met haar borsten vooruit en kont naar achteren. Ze hebben allemaal een soort schijnbare objectiviteit, vinden zichzelf en hun mening wel een enorme waarheid en enorm geweldig. Misschien dat ik Jerome wel aardig had gevonden, maar die komt in het verhaal niet echt naar voren. Uiteindelijk wordt het een chaos, waarbij alleen de deuren missen om het een klucht te laten worden.
Ik heb het wel uitgelezen uiteindelijk, want Zadie Smith schrijft mooie, vloeiende zinnen, die ik graag lees. Ondanks dat het in het heden afspeelt voelde ik in het begin gelijk de echo van Forster (op wiens boek Howards End dit boek geinspireerd is), in die zinnen. Ik waardeer Forster zeer om zijn zinnen. Van A room with a view heb ik ooit gezegd dat er geen enkele zin in staat die niet mooi is. Later werd de echo van Forster minder, misschien ook omdat ik me meer aan al die lui begon te ergeren. Nu vond ik Howards End zeker niet Forsters beste boek, en had ik daar ook moeite met de klasseverering door de peronages.
Op zich is een verhaal over black middle class interessant. Meestal gaan boeken over de zwarte struggle, de klassenstrijd, de onderkant, terwijl er inmiddels natuurlijk een grote groep middenklasse is, waaruit bijvoorbeeld Obama is gekomen. De manier waarop middle class black over de onderklasse praat in Over schoonheid laat zien dat de culturele scheidslijn veel meer bij geld ligt, dan bij kleur. Maar de manier waarop deze families willen laten zien dat zij omhoog zijn geklommen in de maatschappij, hun minachting voor ieder ander die een andere mening heeft, niet zo intelectueel is, minder makkelijk praat, minder hoog in de maatschappij staat, staat mij tegen.

Train dreams - Denis Johnson

Een heel klein boekje, net geen 120 bladzijden dik, maar met een enorm groot verhaal. Het verhaal van Robert Grainier, dagloner in de jaren 20 en 30 in de Verenigde Staten. In prachtige taal en zinnen komt het landschap tot leven. Prachtige scenes, zoals het dansen over de brug van de Chinees die wil ontsnappen aan een razzia, of het lopen van Granier in het gebied na een vuurstorm, door as zo diep als sneeuw, zodat hij en zijn paarden de weg niet meer kunnen zien, of de koorstdroom waarin hij zijn vrouw terugziet, of het zoeken van de indianen naar de restanten van de indiaan Kootenai Bob lang kilometers spoor, die na een dronkenmansnacht overreden wordt door een trein.
Ik heb dit boek ervaren als een serie korte bijna losstaande verhalen uit iemands leven. Door de mooie rijke taal heb ik de verbindingen gemist in het verhaal, zoals hoe de treinhoorns en het wolvengehuil een geluid vormen, de basis voor de droom van Kate. Of Kate nu een wolf is of niet. Ik moet het nog een keer lezen binnenkort. Voorwaar een prestatie van een boek van net over de honderd pagina's.

Paaz - Myrthe v/d Meer

Twee werelden gescheiden door glas.

Er is in twintig jaar niet veel veranderd op de psychiatrische afdeling, behalve dan mijn reactie er op. Ik kan inmiddels wel lachen om mijn eigen reactie op een hoofdstuk dat 'dagopening' heet. Dat heet waarschijnlijk op een leeftijd komen waarvan je toen niet had gedacht ooit zo oud te worden.
Wat wel veranderd is is de manier waarop aangekeken wordt tegen medicatie, pillen. Wij hadden ook pillen. Maar het was toch echt de bedoeling dat je daarvan af kwam in de periode dat je er zat en dat je er zo weinig mogelijk kreeg. Van de romans die ik gelezen heb over psychiatrische afdelingen was dit degene waar het leven op zo'n afdeling het beste tot leven kwam. Dit is wel hoe het ging. Emma vond ik erg aardig.
Het boek is uit, de muziek sterft weg. Geen volgende kroketten, maar Tea for the tillerman!

Barefoot gen - Keiji Nakazawa

Voor ons eindigt het verhaal van de Tweede Wereldoorlog altijd met de bom. De bom viel op Hirosjima. Niet, wij lieten een bom vallen op Hirosjima. In deze reeks begint het verhaal daar pas. Een verhaal dat hartverscheurend is, vies en gemeen. In de eerste delen hoe de bom de levens van de inwoners van Hirosjima vernietigde, het vlees dat smolt, de kleren die aan mensen waren vastgebrand.
In dit derde deel veel meer over de toestand in de latere maanden. De zoektocht van mensen naar huisvesting en eten, het verbrandden van de tienduizenden lichamen, de mensen die pas maanden later stierven, met wonden onder de maden. En ook hoe gemeen de overlevers omgingen met de slachtoffers, hoe die werden weggekeken, vernederd. Hoe kinderen aan eten moesten komen, hoe gezinnen elkaar voor eeuwig verloren en sommigen elkaar terug vonden.

Mendelssohn op het dak - Jiri Weil

Ik hikte wel een beetje aan tegen dit boek. Het voormalige oostblok zijn geen landen waar ik vaak boeken uit lees en de Tweede Wereldoorlog is ook niet een tijdperk waar ik vaak uit lees. Uiteindelijk vond ik Mendelssohn op het dak een hele goede prachtige roman. Door de wat absurdisme stijl komt, komt de kleinzieligheid van bijna iedereen in de grote oorlog naar voren. Eigenlijk, vreemd, lees ik dat vaak over andere dictatoriale oorlogen, maar op de een of andere manier had ik bij de Tweede Wereldoorlog altijd een ander idee, alsof het toch iets groters was.
Uit het nawoord begrijp ik dat veel figuren bestaan hebben en dat veel situaties voor Tsjechen en Slowaken heel bekend zijn en door de schrijver soms geanonimiseerd zijn. Ik weet niet of dat zijn bedoeling was, maar de manier waarop Albert Speer hier geanonimiseerd is, zoals de Nazi's alle joden eigenlijk ook weganonimiseerden, zodat ze uiteindelijk vermoord konden worden, is heel wrang en tegelijk doet het je ook met de neus op die feiten drukken: vijandheulers, mensen die alles doen om te overleven, mensen die zich verzetten, het maakt niet meer uit wat ze gedaan hebben, wat je naam is, alleen _wat_ je bent bepaalde of je uiteindelijk in dezelfde wagon terechtkwam.

The forest - Edward Rutherford

Dit boek speelt in The new forest, waar ik op vakantie naar toe ga. Ik ben begonnen op 17 april, en het boek was uit op 19 mei. Ik heb bijna een maand in the New forest doorgebracht dus, waarvan twee weken op vakantie.
The forest bestaat uit zeven eigenlijk lose verhalen, waarbij de vaste waarde het bos is. In de zeven verhalen spelen diverse families door de tijd heen. Het eerste verhaal begint in 1099, het laatste verhaal eindigt in 1925. De verhalen worden verbonden door familienalatenschappen, een ketting die door het hele verhaal doorgegeven wordt, een monnik die zijn voorletter in een stenen muur kerft en die zichtbaar blijft door de tijd (misschien is die letter er echt wel, we zijn uiteindelijk niet in het kasteel van Beaulieu geweest). De families trouwen onderling met elkaar, terwijl de wereld om hun heen eigenlijk niet eens zo heel erg veranderd.
Leuk was het verhaal dat begint in 1860 en eindigt in 1925. In 1860 begon het toerisme naar the New forest op te komen, gegoede families uit de stad Londen die een dag of een weekend met de trein naar Brockenhurst kwamen om terug te zijn in de natuur, in een leven van vroeger dat ze nu niet meer hadden. Eigenlijk niet anders dan dat wij doen.

Ontbijtboek:

Brood en olie. We denken altijd aan pasta, maar als er iets het traditionele voedsel van de Middellandse zee is, is het brood en olie. Pasta is, zo konden we lezen in de geschiedenis van de pasta 'Delizia' van John Dickie, geïmporteerd uit de Arabische wereld.
Er is weinig voedselverkeer van de landen rond de Middellandse zee, stelt Graves. Italiaanse producten, waar de supermarkten hier vol mee staan, zijn traditioneel onbekend in Spanje, Marrokaanse producten onbekend in Italië. Toch kent ieder land aan de Middellandse zee zijn eigen brood en olie cultuur. Alleen Egypte niet. Volgens Graves, en dat vind ik wel een intrigerend idee, omdat het een Engelse kolonie was. Egypte gebruikt daarom in plaats van olie de Indiase ghee als stapelvoedsel.
Zodra er geld mee gemoeid is, is er ineens wel voedselverkeer in de Middellandse zee. De helft van de Spaanse olijfolie wordt naar Italië verscheept, daar geraffineerd en verkocht als Italiaanse olie. Dat levert meer op. Ik denk dat dat de invloed van Noord Europa is, waar die olijfolie wordt verkocht. Traditie zal ons worst zijn als er geld kan worden verdiend; Italianen gebruiken alleen Italiaanse olijfolie, ons maakt het niet uit.

De elektrische nachtmerrie - Philip K. Dick

Het is een tijd geleden dat ik echte SF gelezen heb en ik was een beetje vergeten hoe leuk echte SF is. Dit is de eerste vertaling van Do androids dream of electric sheep, een title die je nooit zo mooi kan vertalen als hij in het engels is. Het is fictie over robots, de wereld waarin robots steeds meer lijken op mensen. Hoe ga je daar mee om? Wat zijn de regels?
Het blijkt dat ik uit deze fictie veel meer haal dan de non-fictie die ik laatst over dit onderwerp las. Bij de eerste scene over het elektrische schaap dat Rick Decard heeft dacht ik aan de ontwerpers van computerdieren in Japan uit Turings Tango. Zij hadden robotpoezen ontworpen om mensen in een verpleeghuis wat aandacht te geven, maar het bleek dat mensen te veel dachten aan het echte dier en niet tevreden waren met de robotpoesjes. Ze waren wel tevreden met de elektrische zeehonden die ze later ontwierpen.
In de elektrische nachtmerrie wordt er nog, wanhopig, geprobeerd om het verschil tussen mensen en robots te houden door alle robots die vrij proberen te leven kapot te schieten. Een stap verder is de manga Ghost in the shell, waar de verschillen tussen mensen met robotische protesen en robots met een geest verdwenen lijkt en er een manier wordt gezocht om samen te leven.

The old man and the sea - Ernest hemingway

Dit is eigenlijk een boek dat je het best in een ruk kunt lezen. The old man and the sea is een grote spanningsboog, een gevecht tussen mens en dier, waarbij de visser het dier in zijn waarde laat. In korte, krachtige zinnen, prachtig proza, vertelt Hemingway het verhaal van de oude visser, wiens ambacht zijn identiteit vormt, een manier van leven die een eenheid vormt met de natuur. Een manier van leven die wij vergeten lijken. Tegenwoordig wordt zwaardvis gevangen met kilometers lange vislijnen.
Ik had Spirit of Eden opgezet, een album dat qua tempo en inhoud past bij the old man and the sea. De oude visser worstelt met zijn leeftijd, kan hij nog wel wat hij vroeger kon? Hij herinnert zichzelf in de kracht van zijn leven, toen hij een wedstrijd armworstelen won die twee dagen duurde. De oude man is arm, hij woont in een van palmbomen gevlochten hutje zonder meubels, deken of kussen om tegen te slapen. De oude visser heeft al 84 dagen niets gevangen. Zijn reputatie is verdwenen. De jongen met wie hij altijd vist wordt door zijn ouders verboden nog met hem mee te gaan; hij heeft geen geluk meer. Hij gaat alleen vissen en gaat verder de zee op dan anders, een zoektocht naar zijn waardigheid. Hij moet zijn positie in het dorp herbevestigen. Hij zal toch ooit weer een grote vis vangen? Ver weg op zee, waar geen land meer lijkt te zijn en de enige connectie met de droge wereld een groep eenden is die langs vliegt, bijt een enorme zwaarvis aan zijn haak. Het gevecht om de enorme vis binnen te halen begint. Een dag wordt de visser voortgetrokken door de enorme marlijn. Het wordt nacht. De oude visser beseft dat hij, als is het maar een half uur, moet slapen, om zijn krachten te houden.
Mijn muziek is gestopt. Buiten twinkelen de sterren in de koude nacht. Het boek in een keer uitlezen gaat me niet lukken. Als de oude visser, met visserlijn om hem heen, tegen de boeg van de boot in slaap sukkelt, sla ik het boek dicht. Het enige moment lijkt mij waarop ik zou kunnen stoppen.
De vis is op zijn mooist als de oude man hem dood met zijn harpoen. Then the fish came alive, with his death in him, and rose high out of the water showing all his great length and width and all his power and his beauty. Het knappe van de roman is dat niet alleen de oude man een romanpersonage is, ook de marlijn. Hij raakt verbonden met de oude man en zijn dromen, waardoor je emotioneel meeleeft als de marlijn uiteindelijk wordt opgegeten door de haaien.

Het konijn op de maan - Paul Mennes

Ik heb dit boek gelezen met volle maan, maar geen konijn dat rijstkoekjes maakt kunnen ontdekken.

Een vreemdeling in Japan, dat is altijd goed voor een aantal grappige observaties over dit land. Maar een aantal grappige situaties levert nog geen goede roman op, daarvoor moet er ook iets gebeuren met de hoofdpersonen. Die blijven helaas nogal vlak. Samuel blijft een buitenlander in Japan die zich verbaast, Midori wordt niet meer dan 'vriendin'. Van enige karakterontwikkeling is slechts heel mondjesmaat sprake. Zo blijft dit boek net zoals zoveel J-pop bubblegum. Na een half uurtje is de smaak verdwenen.

Turings Tango - Bennie Mols

Turing maakte de beroemde Turingtest, waarbij een machine intelligent werd benoemd als een groep van mensen bij het converseren niet kon bepalen of ze te maken hadden met een mens of een machine. Ik heb dat nooit zo begrepen. Stel dat je dat lukt; dan heb je een mens gemaakt. Prachtig. Maar, volgens mij zijn we op zich best goed in mensen maken. Dat is voor twee mensen van een verschillend geslacht niet zo'n probleem.
Er is nog geen computer die slaagt voor de Turing test. "[...]maar er komt veel meer bij kijken om een universeel dialoogsysteem met kennis van de wereld en een eigen mening te maken. Daarom is er weinig tot geen interesse van de academische wereld. Het is wetenschappelijk niet interessant om een dialoogsysteem vol met flauwe trucjes te bouwen." Machines, computers, zijn niet goed in ironie, maar ik vind deze opmerking verschrikkelijk ironisch. Mensen zijn een dialoogsysteem vol flauwe trucjes! Tell me something!
Wat kunstmatige intelligentie is, daarvoor geeft het boek helaas niet echt een goed definitie. Larry Page, de oprichter van Google, zei over de zoekmachine: "Als je in 1978 iemand had gezegd: "Je krijgt een machine waarop je een paar woorden intikt en onmiddelijk alle kennis van de wereld over dat onderwerp krijgt," dan zou dat als kunstmatige intelligentie zijn beschouwd." Dat kan zijn, maar ik denk dat er niet veel mensen zijn die een zoekmachine een kunstmatige inteligentie vinden. Zelf vind ik eigenlijk dat een kunstmatige inteligentie hoe dan ook een soort interactie met zijn omgeving moet aangaan. De robotauto Stanley, die zonder bemoeienis van mensen kan rijden over ieder parcours, komt meer in de richting.
Er zijn zelfstandig opererende computers, die bij zus en zo wijzigende beurskoersen, aandelen kopen en verkopen. Niemand weet hoeveel van die computers er zijn, en niemand weet meer hoe ze precies geprogrammeerd zijn. Sommige computers zijn er nog, draaien nog, maar zijn volledig vergeten door hun bouwers. Eén computer doet niet zoveel. Maar met zijn allen kunnen ze de beurskoersen beinvloeden. Er zijn data bekend van momenten waarop koersen van grote instellingen ineens verdampten tot bijna niets door de acties van deze losse computersystemen bij elkaar, om even later weer een hoge koers te hebben. Deze computers samen hebben een invloed op de economie, op geld, op de wereld. Dat vind ik eerder in de buurt komen van kunstmatige intelligentie.
Bennie Mols vind de robotauto een goed voorbeeld van een turing Tango, waarbij mens en machine samen tot een beter ontwerp komen. Daarnaast kunnen we volgens hem (Thrun, de uitvinder van robotauto Stanley - iiwi-) dankzij de robotauto onze tijd efficiënter besteden. In plaats van voortdurend zelf aan het stuur te zitten en te moeten opletten, kunnen we een flink deel daarvan aan de robotauto overlaten en zelf nuttigere dingen gaan doen. Volgens mij hebben we al een vervoermiddel waarin we een zelf nuttigere dingen kunnen doen, en heet dat een trein. Of een auto vol computersnufjes om zelf te kunnen rijden nou een grote verbetering is ten opzichte van de trein en de kosten die de ontwikkeling met zich meebrengt rechtvaardigd, dat weet ik zo net niet.
Dan zijn er nog etische dilemma's. Stel, een voorliggende auto slipt weg, waardoor jij moet uitwijken. Je hebt twee mogelijkheden. Je stuurt naar links tegen een stilstaande vrachtwagen aan, of je stuurt naar rechts tegen een groep kinderen aan. Intuitief zullen de meesten van ons voor het eerste kiezen. Maar de robotauto berekent alleen maar razendsnel de weg van de minste weerstand. Hij weet niet wat kinderen zijn en wat een vrachtwagen is. Het groepje kinderen is een kleiner opstakel dan die grote vrachtwagen, dus de gevolgen laten zich raden. Mijn voorganger lezer heeft hierbij in de kantlijn geschreven: 'Veel te kort door de bocht'. Een kunstmatige inteligentie had mijn grinnik vast niet begrepen.

De naamgenoot - Jhumpa Lahiri

De naamgenoot is simpel gezegd het verhaal van een Indiase familie in Amerika. In 30 jaar worden de geboorte, verhuizing, de dood, de eerste liefde en scheiding verteld van Gogol aka Nikhil. Het is simpel, maar werkt overtuigend. Gogol, Nikhil, is een aardige hoofdpersoon, met wie je goed kunt meevoelen en zijn leven is, hoewel hij tweede generatie immigrant in Amerika is, het leven van iedereen. Zijn gevoelens zijn daardoor volkomen invoelbaar en zetten aan tot reflectie en nadenken.
Wat mij opviel was dat de schrijfster Gogol ook nadat hij zijn naam heeft veranderd in Nikhil, overal Gogol blijft noemen. Alleen de personen die hij tegenkomt en hem niet als Gogol kennen noemen hem Nikhil. Zo blijkt vanaf het begin dat Gogol nooit van zijn geboortenaam af komt, nooit van zijn meegegeven cultuur.

Huurders en onderhuurders - Hella Haasse

Aardige zedenschets. Het is volgens mij vooral een ideeënroman, waarin de karakters onderdeel zijn van het grote idee van de schrijfster. Het zit daarom mooi in elkaar en er zijn vele verbindingen tussen de hoofdpersonen, het verleden en het heden.

Dansen op de vulkaan - Floor de Goede

De hoofdmoot van Dansen op de vulkaan is een relatiecrisis tussen Flo en zijn vriend die het koosnaampje ‘Poep’ heeft meegekregen. Het begint nog allemaal goed als Flo met de dikke fotograaf Sander op reportage gaat naar de Eolische eilanden. Alles wat vreemd is boezemt hem angst in en hij verlangt terug naar Poep, die hij telkens probeert te bereiken, telefonisch of per sms. Pas als hij weer teruggaat kan hij de vreemde omgeving waarin hij verkeert waarderen. Bij thuiskomst wordt hij nog wel geteisterd door nachtmerries over vulkanen waar hij invalt, een motief dat op het eind van de roman terugkomt, maar in het begin een vooraankondiging is van de crisis die op punt van uitbarsten staat tussen Flo en zijn vriend. De relatieproblemen met al zijn facetten: heimelijke verlangens, jaloezie, achterdocht, afstand nemen, heimwee, het verdriet van een breuk overstemmen door anderee mensen te zoeken, nieuwe toenadering tot de oude geliefde en herwonnen vertrouwen: al die facetten komen langs in het boek.

Ik vond het een erg klein intiem en daardoor prachtige graphic novel. Het eerste deel speelt op Vulcano, waar ik vorig jaar ben geweest en wat op de plaatjes precies zo is als het daar was. Het andere eolische eiland wordt niet met name genoemd, maar is volgens mij Panarea. Deel 3 speelt in New York, op hetzelfde moment toen ik er was, toen de Eayafoloyukl, euh, die IJslandse vulkaan, uitbarste.
De manier van tekenen, let bijvoorbeeld eens op de dieren die in elk verhaal voorkomen, geven een extra dimensie aan het verhaal. De eerste zes bladzijden van het deel dat in Amsterdam speelt zijn volledig tekstloos, maar geven de afstand tussen Flo en Bas prachtig weer in al zijn kleinheid. Of let op de rode kopjes, of de tegeltjes in de keuken. Of het dansen in New York.

Surviving Galeras - Stanley Williams - Fen Montaigne

When I was at mt Stromboli and felt the ruble of the earth shaken my feet and heard the sound of the blast of the eruption, seeing the violent force of the magma exploding from the crater, yellow and red from the heat in the pitchdark night, the wind whistling around me and holding my blue helmet for dear life, I wondered weather we were supposed to be there, on the top of a vulcano. The forces at work are so extreme, it is so unworldly, that maybe, we humans, should not be there, and leave the powers of the middle earth to do what they want to.

Reading this book I was suprised really at how ill prepared the scientist were in case of an eruption. They did not wear helmets, or fireresistent cloathing. They did not bring anything warm, like a thermoblanket or something, in case of an emergency and had really no idea what to do in case of an emergency. Suddenly, scientist were bolting in all directions. "No one said run, and no one said anything about the vulcano," recalled Marta. "But people just started to run." Some scientist even came on sneakers to climb the vulcano. They were sent back, but they should have know better.
Even on the rescuemission, when the vulcano had erupted and no one knew if it would erupt again, the two ladyscientist who climbed the vulcano in an attempt to save the others, were not wearing anything protective.
Not that any of this would have saved the scientist in the crater or on the southern rim, but maybe the wounded would have been less wounded. As someone said in the book "we did not pay any respect." She meant this, according to Stanley Williams, in a sort of mystical way, but I feel she was right in this. They did not pay any respect to the danger, to the fact that you can climb the vulcano, but it is still your master. The border between being a scientist and being a thrillseeker is more than just collecting data.
Having said this, I did like the book. Its gripping, although egocentric, and has a good combination of history of vulcanic eruptions and the story of the eruption of Galeras (a really small one, as Stanley Williams states himself) and the rescue of some of the scientists. Some of the persons on the vulcano did stay more or less that, persons on the vulcano, the scientist with the gravimeter, or gassbottleguy, etcetera.

Redemption Falls - Joseph O'Connor

Prachtig boek! Met fictieve dagboekaantekeningen, brieven, pamfletten, aanplakbiljetten, balades, rechtbankverslagen, alle mogelijke geschriften uit die periode, schets O'Connor het toch coherente verhaal van een aantal Amerikanen net na de burgeroorlog. Het is een hel, de regering kan nog lang niet overal zijn macht uitoefenen en in het vacuum regeren outlaws, gangsters, generaals en gouvenours met vage rechten van de federale staat. Lincoln wordt vermoord, Zuiderlingen en Noorderlingen staan elkaar nog steeds naar het leven. Werkelijk prachtig beschreven tijdsbeeld van Ierse immigranten.
Ik weet niet veel van de tijd na de Burgeroorlog en het boek geeft geen uitsluitsel waar het dorpje Redemtion Falls ligt, behalve aanwijzingen in het verhaal. Zo probeert de jongen Jeddo er de Candese grens over te steken, zijn er bergen en mijnen en als Lucia-Cruz weer bij haar man de gouveneur komt wonen reist ze over de Missouri, waarna ze 6 dagen onderweg is op een paard. Het gebied heet het Bergterritorium. Ik wilde het toch ongeveer weten, dus heb wat gezocht naar kaarten en inforamtie over de situatie van de VS net na de burgeroorlog. Bijvoorbeeld deze:

Ik vermoed dat het verhaal zich uiteindelijk in Minnesota afspeelt.

Superfreakonomics - Steven D. Levitt en Stephen J. Dubner

Over revolutionairen: Fidel Castro en Che Guevara, Ho Chi Minh, Mohandas Gandhi, Leon Trotski en Vladimir Lenin, Simon Bolivar en Maximilien Robespierre - u zult er geen enkele arme, laagopgeleide knul tussen vinden. Arme Gandhi, hij had betere lijst gelijkgezinden verdient!

Bijna net zo leuk als het oorspronkelijke Freakonomics. Interessante verhalen over bijvoorbeeld de invloed van de televisie op de positie van Indiase vrouwen (die verbeterde na de introductie van tv in India, hoewel onduidelijk waarom), het mestprobleem in 18e eeuws New York dat werd opgelost door de uitvinding van de automobiel, hoe de walvis werd gered door de vondst van olie in Texas, en hoe het broeikaseffect kan owrden verminderd door het spuiten van zwaveldioxide in de stratosfeer.
Net als freakonomics heeft dit boek me aan het denken gezet over deze onderwerpen. Het laat ook zien hoe vreemd menselijke drijfveren zijn en hoe prikkels die de overheid verzint over het algemeen daardoor een andere uitwerking hebben dat was beoogd.

Hersenschimmen - Bernlef

Buiten treedt de winter in, zoals de winter intreedt in de wereld van Maarten Klein. Die vreselijke winter, die zo lang duurt in het Noorden van de VS. Werd het maar lente, dan ging het beter, denkt hij.
Tijd en houvast zijn een luxe die verdwijnen in de ziekte die Maarten overvalt. "Kan het zelf wel, moeder." "Noem me geen moeder." "Hoe kom je erbij, Vera." In het begin kan Maarten er nog een voorstelling om zijn aftakelende geheugen te bouwen, hoewel zijn beeld niet de werkelijkheid is. Maar aan het eind verdwijnt ook het begrip en worden alle zinnen losse woorden. Het erge is nog dat Maarten Klein een heel aardige man lijkt. Een heel aardige man wiens wereld verdwijnt in de sneeuw.
Hersenschimmen lezen was voor mij een ontwrichtende ervaring. Door het vertelperspectief ontsnap je niet uit Maartens in elkaar stortende wereld. Onrustig word ik ervan, angstig. Terwijl het buiten donker wordt, voel ik mijn eigen houvast ook verdwijnen. Gedachten worden flarden zonder inhoud en betekenis. Wat overblijft is angst, alsof alles wat ik heb gezegd in een heel ander daglicht staat en iets heel anders heeft betekent.
Na het lezen moet ik een wandeling maken. Voelen dat de wereld er nog is, mijn houvast en tijd. Het is koud buiten, min vier. Het is nog lang geen lente.

Het beste boek van 2012

Beste gelezen roman van 2012: The grass is singing van Doris Lessing
Beste non-fictie van 2012: De geboren renner - Christopher McDougall

666-leeschallenge: De eindstand

Ik heb het eerder in dit blog gehad over mijn leeschallenge van 2012: 6 boeken lezen uit alle zes de continenten. Ik wist dat me dat niet ging lukken, maar ik ben er toch tevrden over. Ik heb na een mislukt boek, Herinnering aan mijn droeve hoeren, Gabriel Garcia Marquez ontdekt en veel boeken gelezen die ik anders niet had opgepakt. Dankzij deze challenge heb ik eindelijk Max Havelaar en Heart of darkness gelezen, en een boek van Isabel Allende.

De Eindstand:

Europa:
Engeland: De roman in de viool - Natasha Solomons
Portugal: Het schijnbestaan - José Caramago
Nederland: Bonita Avenue - Peter Buwalda
Spanje: Winter in Madrid - C.J. Sansom
IJsland: Winternacht - Arnaldur Indridason
Griekenland: Kapitein Corelli's mandoline - Louis de Bernieres

Azië:
India: A suitable boy - Vikram Seth
Maleisië: De rijstmoeder - Rani Malicka
China: Het rode korenveld - Mo Yan
Japan: De olifant verdwijnt / Slaap - Haruki Murakami
Indonesië: Max Havelaar - Multatuli
Rusland: Didar & Faroek - Sana Valiulina

Noord Amerika:
VS: Parrotfish - Ellen Wittlinger
Trinidad: Een huis voor meneer Biswas - V.S. Naipaul
Canada: Anabel - Kathleen Winter

Zuid Amerika:
Colombia: De kroniek van een aangekondigde dood - Gabriël Garcia Marquez
Chili: Het huis met de geesten - Isabel Allende

Afrika:
Mali: Het negerboek - Lawrence Hill
Algerije: De vreemdeling - Albert Camus
Zuid Afrika: Een jongensvriendschap - Michiel heijns
Congo: Heart of Darkness - Joseph Conrad
Rhodesië: The grass is singing - Doris Lessing
Sao Tomé: Evenaar - Miguel Sousa Tavares

Oceanië:
Australië: Het verre paradijs - Kate Grenville
Bougainville: Meneer Pip - Lloyd Jones