Lore - Rachel Seiffert

Soms werkt het, een boek en een film vlak na elkaar zien, zoals met Picknick at hanging rock niet zo lang geleden. Dan vullen boek en film elkaar aan. Hier werkte het niet zo. Ik heb eerst de film gezien en vond die eigenlijk beter dan het boek. Of net zo goed. Het reis door het desolate landschap vond ik in de film beter tot zijn recht komen. Lore, het meisje dat opgroeide in een gezin met nazi-overtuigingen en haar zoektocht naar haar eigen overtuigingen, die van haar ouders en wat er is gebeurd vond ik in de film beter getroffen. Het einde van de film is anders dan het einde van het boek. Vreemd, toen ik de film zag vond ik dat einde heel erg het einde van een kort verhaal.
Als filmeditie is dit ook een vreemde uitgave geworden. Het is veranderd van titel, van De donkere kamer naar Lore en de blurb gaat alleen over dat verhaal. Dat is vreemd voor een boek met drie novellen.
Het laatste verhaal, Micha, gaat over hoe het leven verder gaat na de oorlog en hoe het ook altijd zal stilstaan bij de oorlog. Dat is een mooi gegeven, maar het verhaal, vooral de persoon Micha, heeft ook iets moeilijks. Alsof hij maar niet verder komt, blijft hangen in een bitterheid die niet voor hem is. Pas aan het eind laat hij dat los.
Het eerste verhaal Helmut is het korst en is voor mijn gevoel meer een ideeënroman. Helmut komt ter wereld met een handicap in zijn schouder, zodat hij de hitlergroet niet kan brengen. Hij houdt van treinen en stations en fotografeert die dagelijks en constateert dat er meer treinen rijden sinds de oorlog. Hij houdt van de drukte en mensenmassa van Berlijn en ziet die al fotograferend dunner worden. Al die dingen zijn eerder constructies dan dat ze werkelijk bij hem horen. Het lijkt bedoelt om er verhalend mee te spelen.
Het interessante van de drie novellen is dat je niet vaak leest over de oorlog en de nasleep van de oorlog door de ogen van heel gewone Duitse mensen. Het vertelt iets over mensen die iets gedaan hebben wat wij nu, achteraf, verschrikkelijk en volkomen onbegrijpelijk vinden. Rachel Seiffert wil het ook niet minder verschrikkelijk en minder onbegrijpelijk maken, maar ze vertelt wel over de logica van wat wij onlogisch vinden, maar toch is gebeurd. Die insteek, het in kale zinnen zoeken om te vertellen hoe gewone Duitse omgingen met wat er is gebeurt, tilt dit boek uit boven veel andere boeken.