Tijgerbaai - Pedro Rosa Mendes

 

De elektronische post van Bailundo, die gebruikmaakt van de tot voor kort in Jamba aanwezige zendinstallaties, was laconiek op 1 april 1998: 
'Goedemorgen! We wensen u een prettige dag!'

In Tijgerbaai reist Pedro Rosa Mendes in 1997 dwars door Afrika, via Angola, Zambia naar Mozambique. Twee van deze landen zijn voormalige Portugese koloniën. Landen in oorlog, oorlogen waar ik hap snap stukjes van mee heb gekregen via het nieuws. De Unita ken ik, SWAPO, de Zuid Afrikaanse huurlingen, Joseph Kabilla, Savimbi. Allemaallosse stukjes oorlog zonder verband. Ik wist niet hoe die oorlogen met elkaar verbonden waren, hoe lang ze eigenlijk heeft geduurd (meer dan dertig jaar), in volstrekte chaos van strijdende partijen en landen. In Angola zijn de twee partijen, twee legers, geen ideologische keuzen meer, maar geografische toevalligheden - je vecht en stemt voor de plaats waar je bent. Die oorlog was geen burgenoorlog, maar een Zuid Afrikaanse oorlog, over alle landen, door alle landen.

Over de reis, volgens de achterflap in de voetsporen van twee ontdekkingsreizigers uit de 19e eeuw, gaat het helaas heel erg weinig in dit boek. Het zijn vooral gesprekken met mensen die hij tegenkomt. Het is mij niet duidelijk geworden hoe hij nou eigenlijk gereisd heeft, welke route. Als het over de reis gaat gaat het over de ontberingen, het gevaar, de landmijnen, de verveling als hij weer eens weken op een plek moet blijven omdat hij geen toestemming krijgt van een van de rebellengroepen. 

De gesprekken gaan over de gekte, het overleven, geld verdienen aan de oorlog. Erg mooi vond ik deze beschrijving van mensen met protheses, waarvan er duizenden en duizenden wonen in dorpen. Verminkt door de oorlog, gestapt op een landmijn, waar er nog velen van liggen. Groot en dun duiken ze 's morgens op uit de nevel van de hoogvlakte, uit de frisse geur van de eucalyptussen. Levende getuigen van de nachtmerrie en het wonder, vastgeklampt aan het silhouet van de bomen, daarmee versmeltend, lopend op de hoogte van hun wortels-beenderen-stam-stelten-prothesen: krukken: een nieuwe soort, hals mens half plant, voor de helft echt en voor de helft verzonnen.

Een omissie in dit boek zijn de verhalen van vrouwen. Pedro Rosa Mendes interviewt bijna alleen mannen. Dat komt denk ik door de wereld waarin hij reist; de oorlogswereld van een half stakend vuren, waarin soldaten, mannen, de dienst uitmaken.

Ik zag niet zo lang geleden de documentaire serie Dwars door Afrika. Volgens mij gaat het nu iets beter met Angola.

Dit is een interview met de vertaler van het boek. 'Maar de lezers bleven uit, en toen de verkoop na een paar honderd exemplaren helemaal stokte, belandde het boek in de afgrond van de ramsj, het graf van alle (wereld)literatuur.' schrijft hij. Ik heb het boek uit de ramsj gekocht, om het te lezen...

Knock-out - Reinhard Kleist

 

‘Hoe vreemd is dat … Ik dood een man en de meeste mensen begrijpen dat en vergeven me dat. Hou ik daarentegen van een man, dan is dat in de ogen van velen een doodzonde en word ik tot een slecht mens gebombardeerd. Ik ben dan niet in de gevangenis beland, maar ik heb wel bijna mijn hele leven opgesloten gezeten.’

Stripbiografie van de homoseksuele zwarte wereldkampioen boksen Emile Griffith. Eigenlijk hield Griffith niet zo van boksen, hij wilde liever tafeltennissen en hoeden ontwerpen. Hij was min of meer gedwongen tot boksen, een van de weinige sporten in de VS die niet door colleges worden gedomineerd. Iets wat in het essay aan het eind van het boek nog een duidelijk wordt verteld. De strip is niet alleen vanwege het thema interessant, maar ook vanwege de mooie literaire uitvoering van het verhaal.

Record of a spaceborn few - Becky Chambers

 

menselijke science fiction. Niet alleen omdat het inderdaad over mensen gaat en niet over buitenaardse rassen, maar het is ook een erg klein verhaal voor SF begrippen. Een alien archivaris gaat naar de spacefleet die de mensen door de ruimte heeft gebracht om te archiveren hoe mensen daar leven. Hoe zijn de vertrekken opgebouwd? Wat is het kerngezin? Hoe ga je om met de verveling als puber? Hoe zorg je voor de doden?

Er zitten interessante ideeën in; een achtbaanrit langs astroiden, een 3d bioscoop met beelden van land, de noodzaak om een planeet te zien en te voelen die per generatie minder noodzakelijk wordt...

Het best verkochte boek ooit (met deze titel) - Sanne Blauw

 

Ook dit boek gaat over cijfers. Het is wat algemener en breder opgezet dan weapons of math destruction. Daardoor juist vond ik het wat minder interessant. Vanwege de grote scope blijft het meer aan de oppervlakte. Het pleidooi is dat we bij cijfers, waar dan ook, altijd moeten opletten. Wie heeft ze opgeschreven, en heeft die persoon een onderliggend doel te bereiken? Is de grafiek duidelijk of zijn de assen zo opgezet om een doel te dienen? Is er sprake van causaal verband? Is het een percentage van een hele kleine kans? 

Er is een actuele versie van dit boek. Helaas is er niet bedacht iets te regelen voor mensen die het boek al hadden gekocht. Dat vind ik een gemiste kans.

Utopia Avenue - David Mitchell

 

Deze nieuwe roman van David Mitchel speelt in de psychedelische jaren zestig (zie de cover). Het is een heerlijk lezende roman over de vier bandleden van de fictieve band Utopia Avenue, die in 1967 en 1968 twee lp's uitbrengen. Het schrijfplezier spat ervan af, en daarmee ook mijn leesplezier. Qua vorm is de roman interessant. Het bestaat uit twee grote delen met de lp-titels, en ieder hoofdstuk is een song van de lp. Dat hoofdstuk is geschreven met de stem van de schrijver van de song. Je ziet de band langzaam bekender worden, de bandleden groeien. Het is het echte bandleven, met een crappy busje die niet harder dan zestig kan alles zelf inladen en naar een met dertig man bezette club rijden om te spelen. Als ze bekender worden worden ze voor het eerst gedraaid op de radio, krijgen ze hilarische tv interviews en feestjes met allerlei cameo's van bekende artiesten uit die tijd. Aan het eind van het boek ken je niet alleen de leden van de band, maar ook hun nummers. je weet als het ware hoe ze klinken, waar de solo's zijn, welke instrumenten zijn gebruikt.