Ulysses - James Joyce

Hoofdstuk 1. Het is nog vroeg in de ochtend. Drie studenten worden wakker, ontbijten, praten met elkaar, gaan zwemmen in de baai van Dublin. Ik begrijp niet alles, veel gaat over het geloof, wel geloven, niet geloven in de heilige drieeenheid. Het gesprek is zoals een gesprek is tussen drie mensen die elkaar goed kennen. Je voelt de sfeer van intimiteit tussen hen. Ik zie ze het gesprek voeren, de wandeling maken voor mijn ogen, het slepen van de wandelstok, die een streep maakt over het pad waar ze die avond weer over zullen terugkeren. Stephen is gereserveerd, Buck, Malachi, wil heel erg aanwezig zijn. Je voelt de tegenstelling tussen die twee in de hele scene. Het zijn studenten, ze praten als studenten, met een dialoog die een superieur gevoel over de anderen moet geven. In de gesprekken met de derde student, die Engels is, voel je het verzet van de Ieren tegen de onderwerping door de Engelsen. 'ik ben de dienaar van twee meesters, het Britse imperium en de Roomse Katholieke en apolostische kerk' Terwijl Stephen dit zegt kleurt hij rood. De melkvrouw, iets eerder in de scene, is een nederig besje, in dienst van haar veroveraar...
De zwemscenes herinneren mij aan In zee, twee jongens van Jamie O'Neil, dat ik ooit, struinend over de straten in Dublin, las. Eigenlijk had dat andersom moeten zijn, de zwemscenes uit In zee, twee jongens zijn natuurlijk geïnspireerd op de zwemscenes in Ulysses. Ik ben op veel plekken ook geweest. In Bray, mijn eerste lekke fietsband onderweg naar Wicklow. In de baai van Dublin, met een familie van een Christelijke missie waar ik, dakloos omdat U2 een concert gaf en alle slaapplaatsen bezet waren, hartelijk werd ontvangen en rondgeleid, en samen met hun driejarige zoontje, dwars door Dublin liep.

Ik heb bij hoofdstuk 8 besloten er mee te stoppen. Het enige dat ik er uit krijg als ik verder lees is dat ik kan zeggen dat ik Ulysses uitgelezen heb. Dat is niet de reden waarom ik een boek lees, ik moet er wel wat voor terug krijgen. De (overdreven) rijke taal zit voor mij het rustgevende zengevoel van de wandeling door Dublin in de weg. Mijn kennis van oude literaire werken is niet voldoende (ik heb er bijna geen gelezen) om de gesprekken tussen de personages voldoende te kunnen grijpen. Ik lees veel stukken waarvan ik echt denk 'Ach, laat maar.' Ik weet te weinig van de Ierse geschiedenis om te weten waar Joyce over schrijft. Ik heb te weinig opera gehoord om de verwijzingen ernaar anders te begrijpen dat 'Oh, het is een verwijzing naar Don Giovanni'.
Toch, terwijl ik dit schrijf, denk ik, zal ik nog een hoofdstuk lezen...

Elementaire deeltjes- Michel Houellebecq

De mensen gaan minder naar de kerk, er zijn steeds meer discotheken en antidepressiva.

"I still have to read Elementary particles, the novel he became famous for. I might like it better as the blurb sounds more exciting," schreef ik nadat ik de Engelse versie van Platform had gelezen. Bovendien staat het op de 1001 lijst. Helaas bleek dit niet zo. Voor mij blijft dit janwolkersliteratuur. Ook goede janwolkersliteratuur verdient een plek op de 1001-lijst. Het is alleen niet voor mij.
Wat het boek wat interessanter maakt dan Platform is de wetenschap die gebruikt wordt. Michel is moleculair bioloog en Houellebecq probeert volgens mij de ziel en liefde die een mens voelt wetenschappelijk te begrijpen via de quantumtheorie. Dat werkt niet zo in real life volgens mij, maar er staan wel passages in die mij de quantumtheorie beter doen inzien. Zo staat er ergens dat waar Rutherford probeert om het model van een atoom zich te visualiseren, de quantumtheorie ervoor zorgt dat dat niet meer kan. Je kunt een atoom alleen wiskundig berekenen, niet meer voor je zien. Dat vind ik wel mooi gezegd.
Sommige stukken lijken daadwerkelijk geschreven om een rel te veroorzaken. Maar daar maak je toch een roman niet om, hoop ik. Door de afstandelijkheid tegenover de wereld, die ook in Platform mij al dwarszat, raak je niet verbonden met Bruno of Michel. De personages kennen geen warmte en sex, zoals de Trouw recensie dat mooi verwoord.
Soms is het even leuk. Als de eerste zin 1 juli 1998 viel op een woensdag, aan het eind van het boek herhaald wordt: 31 december 199 viel op een vrijdag. Soms moest ik even lachen. Dat was het wel. Uitermate geschikt om te crossen, ben je er ook weer vanaf.

Vrouw in de schaduw - Dorinde van Oort

Ik weet niet precies wat ik moet met dit boek. Het is geen non-fictie, zoveel is duidelijk. Maar door de vorm is het ook geen fictie. Als mysterie overtuigt het mij niet; aan het eind geloof ik het verhaal niet. De bewijzen voor de gestelde feiten zijn er volgens mij gewoon niet.
'Het verhaal van Annetjes leven beslaat bijna de hele vorige eeuw', meldt de blurb. Dat is zo, maar door de vertelvorm, de kleindochter van Annetje vertelt haar zoektocht in de archieven naar de familiegeschiedenis van Annetje, komt dat er niet uit. Nu kunnen zoektochten in archieven prachtige romans opleveren; bijvoorbeeld het onvolprezen Obssession. Ik vind dat hier niet goed werken. Emma loopt niet in de stoffige archieven, beleeft niets, komt niet tot leven. Ze vertelt het verhaal dat zij denkt dat waar is over haar grootmoeder. Zoals gezegd vond ik het leven van Annetje ook al niet echt tot leven komen.
Wat het uiteindelijk voor mij is, is een verhaal zoals er in familie genealogie zo veel zijn, en na een aantal biertjes op verjaardagen verteld wordt. Een aantal papiertjes en een groots geveinsd verhaal dat niet waar blijkt, of zeker niet bewijsbaar waar.