Client E. Busken - Jeroen Brouwers

Al die langsstuivende gedachten ritselen als weggewaaid papier, door het geritsel heen klinkt een aanzwellend en weer in geluidskracht afnemend zoemen, constant gemompel als door verschillende allerlei monden, almaar hernomen, almaar terugkerende, in cirkels verlopen gedachtengeluiden, als je het nog gedachten kunt noemen, hoe het gedwarrel gemijmer gepieker anders benoemen, noem het mijn multiversum van gefluiser en gegons, iedere gedachte is een gekleurde rorschachvlek met geluid.

Deze roman gaat over E. Busken, een oude man in een zorgcentrum. Hij praat niet, hoort niets, of misschien wel. Maar in zijn geest dwarrelen allerlei woorden en zinnen. Tot meneer Busken dringt niks meer door. Welke een grove misvatting. Hij wil niets, hij wil niet naar de barbecue, hij wil een sigaret roken. Hij heeft er nog maar twee, daarna wordt het afkikkeren. De hele roman is een dag in het verzorgingshuis, van de nieuwe verzorgster tot de genoemde barbecue. Verder gebeurt er niets, en is de roman alleen de gedachtenstroom van E. Busken. E. Busken zit vastgegord in zijn rolstoel, de lezer zit vastgegord in zijn gedachten.
Met stream of consciousness romans heb ik over het algemeen grote moeite, maar deze vond ik heel mooi. De taal doet me nog het meest denken aan de zinnen van Dimitri Verhulst in Godverdomse dagen op de godverdomse bol. Prachtige zinnen, heel ritmisch. Zet er een beat onder en het is hip-hop.
Waar de zorgverleners buiten E. Buskens hoofd zitten, en niet weten wat er in hem omgaat en wat ze moeten doen, moet hij nu onder curatele gesteld worden?, zitten wij, de lezers volledig in zijn hoofd. Maar veel meer over hem te weten komen wij lezers ook niet. E. Busken is de onbetrouwbaarste der onbetrouwbare vertellers. Er is een moeder, glimpen van een verleden in Indië, een dochter, maar ook dat wordt niet zeker. Wat zeker is is dat alles wat E. Busken denkt onzeker is.
Ondanks dat dit boek geen inzicht geeft in de geest van een dementerende, en dat ook niet wil doen, voel je de man in totale verwarring, de gedachten die herhalen en stoppen, de eigen tijd waarin hij leeft.

Leon & Juliette - Annejet van der Zijl

The ghost map - Steven Johnson

The triumph of twentieth-century metropolitan life is, in a real sense, the triumph of one image over the other: the dark ritual of deadly epidemics replaced by the convivial exchanges of strangers from different backgrounds sharing ideas on the sidewalk.
It is strange to have read this book at this time, when, for the first time in 100 years, this triumph is challenged. When I started reading the world was still sharing ideas on the sidewalk, the virus seemed far away. Outbreaks had a ominous peamble, too. Newspapers would track the disease's progress through the harbours and trading towns of Europe, as it marched relentlessly across the continent. And so we did, track the corona virus, from China to Italy to the first people getting it in my country, the Netherlands. When I ended the world was in lockdown, not a pumphandle to be switched off.
I am impressed by the investigators in the book, who did not only come with the first solid theory of how cholera spread, but did this with a lot of inventive and for the days new techniques in statistics, investigations and mapmaking, from door to door interview investigations to the ghost map.
There were a lot of small sidesteps in the book I enjoyed and made me realize things I did not know, like the way the population growth of the 19th century and the drinking of tea coincided or a letter posted at nine a.m. would reliably find its way to its recipient across town by noon.

The Stone Gods - Jeanette winterson

This was a lovely read. It reminded me of works by David Mitchell, with the three stories in different eons and places and connected by books and manuscripts handed on in the story. The first story is about a people and a robo sapiens setting out to a new planet, planet Blue, while their own planet is dying due to to heavy use of the planet. The second story is set on Easter Island, that is on the brink of collapsing due to to heave use of resources. The third and fourth story are set in the distance future on Earth where the new robo sapiens is learning to be a oracle for human questions.
It looks like a SF story about humans conflict with its environment, but in the end it is a story about humanity and human feelings.

Lonelines isn't about being by yourself. That's fine, right and good, desirable in many ways. Lonelines is about finding a landing-place, or not, and knowing that, whatever you do, you can get back there.
But I never found a place to land.

It is also a retelling of Robinson Crusoe.

I marked a lot of other quotes I found funny or notable, thoughts about our relationship with animals, robots and humanity, men and women, or just plain funny.

But any of us who is older must somehow for the War into lives that also existed before the war.

Do you [men] ever think about a world where there are no grown women at all? Just little girls?

In fact, I am depressed which is pretty much illegal.

'Humans share 97% of there genetic material with apes,' said Spike, 'But they feel no kinship.'

'Dinosaurs will depress the house prices.'

'Stories are always true,' said Handsome. 'It is the facts that mislead.'

Now that we are in space I feel much better. I think maybe I was allergic to gravity. It is kind of flattening.

In the days before we invented spacecraft, we dreamed of flying saucers, but what we build were rockets: fuel-greedy, ineffecient and embarassingly phallic.

'You are a robot,' I said [...].
'And you are a human being - but I don't hold that against you.'

'I never heard of an activistic robot'

Maybe I could [...] Maybe if I had [...] Maybe if I met [...] The maybe Islands are hostile to human life.

'But economics of purpose is not about making money; it is about realigning recources.'
'Isn't language wonderful?'

It says on my timesheet today is for mobile data recognition.'
'What is that?'
'We're going for a walk.'

I had a great time with the novel.

Stille sneeuwval - Yunichero Tanizaki

Ik heb genoten van dit boek. Ik heb andere boeken van Tanizaki gelezen en wat opvalt is dat het verval en seksuele en machtsrelaties in dit boek heel bescheiden op de achtergrond spelen, waar ze in andere Tanizaki's veel prominenter aanwezig zijn. Dit boek, over een geslacht van een gegoede Japanse familie die in verval (daar is het dan toch) is geraakt, en nog bestaat uit vier zussen en twee aangetrouwde broers, doet erg denken aan Jane Austen in Osaka. De manier waarop heel organisch de Westerse wereld in deze Japanse familiewereld is doorgedrongen, Westerse kleding, drank, film, tegenover Sake, kimono's en Kabuki, is heel mooi beschreven. Ook de manier waarop tijd voortschrijd vind ik erg mooi. de wereld aan het eind van het boek is een heel andere dan de wereld aan het begin van het boek. Tanizaki doet dit zonder die buitenwereld echt te beschrijven. Slechts heel sporadisch komt er iets van nieuws door in deze roman, hoewel de familie wel op de hoogte blijft en altijd de krant leest. Tanizaki doet dit bijna Hitchcockiaans; wij, de lezer weten dat de oorlog tussen de verwachtingen en plannen van de zussen komt, de zussen zelf niet. Als aan het eind van het boek de toekomst van de zussen vast lijkt te liggen, weten wij dat die nooit uit zal komen. De wrange smaak daarvan voel je tijdens het lezen van de roman.